دوره 18، شماره 1 - ( فروردین 1399 )                   جلد 18 شماره 1 صفحات 48-38 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print

ارزیابی الگوی قابلیت استفاده از داشبوردهای مدیریتی سیستم اطلاعات بیمارستانی از دید کاربران بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی ارومیه
علی رشیدی1 ، محمد جبرائیلی2 ، حمید رضا خلخالی3 ، سحر علیزاده* 4
1- دانشیار، اطلاع رسانی پزشکی، دانشکده پیراپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، ارومیه، ایران
2- استادیار، مدیریت اطلاعات سلامت، دانشکده پیراپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، ارومیه، ایران
3- استاد، آمار زیستی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، ارومیه، ایران
4- دانشجوی کارشناسی ارشد، فناوری اطلاعات سلامت، دانشکده پیراپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، ارومیه، ایران (نویسنده ﻣﺴﺆول) ، sahar.alizadeh1994@gmail.com
چکیده:   (3121 مشاهده)
پیش‌زمینه و هدف: داشبورد مدیریتی یک ابزار حیاتی برای مدیران بیمارستان‌ها می‌باشد که می‌تواند داده‌ها را برای همه کاربران قابل‌درک سازد و موجب غلبه بر حجم روزافزون داده‌ها و خطاهای پزشکی و پشتیبانی از تصمیم‌گیری مدیران و متخصصان شود. هم‌چنین کاربرد داشبوردهای مدیریتی در مدیریت بهینه منابع و پایش صحیح و مستمر عملکرد بخش‌های مختلف بیمارستانی، لزوم ارزیابی عملکرد این ابزارها را اجتناب‌ناپذیر کرده است. هدف این پژوهش ارزیابی الگوی قابلیت استفاده از داشبوردهای مدیریتی از دید کاربران بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی ارومیه با استفاده از پرسشنامه استاندارد ایزو 10/ 9241 انجام می‌باشد. مواد و روش کار: این پژوهش در سال 1398 به روش توصیفی – مقطعی و با بهره‌گیری ازنظرات 50 نفر از مدیران داخلی و مسئولان فناوری اطلاعات بیمارستان‌های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی ارومیه انجام شده است. در راستای بررسی الگوی قابلیت استفاده از داشبوردهای مدیریتی از پرسشنامه استاندارد ایزو 10/9241 که دارای 74 سؤال اختصاصی در 7 محور (مناسب برای انجام وظایف، خود توصیف‌کنندگی، قابلیت کنترل، سازگاری با نیازهای کاربران، تحمل خطا، مناسب برای خصوصی‌سازی، مناسب برای آموزش) است، استفاده شد. روایی پرسشنامه توسط متخصصان فناوری اطلاعات و انفورماتیک پزشکی تأیید شد و پایایی آن بر اساس آزمون آلفای کرونباخ 85 درصد محاسبه شد. داده‌ها با مراجعه مستقیم پژوهشگر به مراکز و تکمیل پرسشنامه توسط کاربران جمع‌آوری و به کمک آمار توصیفی و تحلیلی با استفاده از نرم‌افزار spss نسخه 16 بررسی شد. یافته‌ها: تحلیل یافته‌ها نشان داد که میانگین (از نمره 1-7) محورها برای مناسب برای انجام وظایف 23/4، خود توصیف‌کنندگی 08/4، قابلیت کنترل 23/4، سازگاری با نیازهای کاربران 02/4، تحمل خطا 14/4، مناسب برای خصوصی‌سازی 44/3 (کمترین امتیاز)، مناسب برای آموزش 37/4 (بیشترین امتیاز) و میانگین الگوی قابلیت استفاده از داشبورد مدیریتی 12/4 برآورد شد. بین عوامل زمینه‌ای کاربران شامل: جنس، سن، سطح تحصیلات، پست سازمانی، سابقه کاری و میزان استفاده از داشبورد مدیریتی با محورهای استاندارد ایزو 10/ 9241 و الگوی قابلیت استفاده از داشبورد مدیریتی ارتباط معنی‌داری وجود نداشت و هم‌چنین محورهای مناسب برای انجام وظایف، خود توصیف‌کنندگی، تحمل خطا و قابلیت کنترل به ترتیب بیشترین تأثیر را در الگوی قابلیت استفاده از داشبورد مدیریتی داشته‌اند. نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که میزان قابلیت استفاده از داشبورد مدیریتی سیستم‌های اطلاعات بیمارستانی بر اساس محورهای هفت‌گانه استاندارد ایزو 10/9241 از دیدگاه کاربران در حد نسبتاً مطلوب قرار دارد. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده توسعه‌دهندگان داشبورد مدیریتی باید در طراحی و پیاده‌سازی داشبورد مدیریتی تجدیدنظر نموده و تناسب آن را با محورهای استاندارد ایزو 10/9241 به‌خصوص محور مناسب برای خصوصی‌سازی افزایش دهند.
واژه‌های کلیدی: قابلیت استفاده، داشبورد، ارزیابی، سیستم اطلاعات بیمارستانی، استاندارد ایزو 10/9241
متن کامل [PDF 3130 kb]   (809 دریافت)    
نوع مطالعه: کیفی | موضوع مقاله: متفرقه
فهرست منابع
1. Ghazi Saeedi M, Davarpanah A, Safdari R. Health information management. Tehran: Mirmah; 2007. P. 256-8.
2. Ammenwerth E, Gräber S, Herrmann G, Bürkle T, König J. Evaluation of health information systems-problems and challenges. Int J Med Inform 2003;71(2-3):125-35. [DOI:10.1016/S1386-5056(03)00131-X]
3. Ammenwerth E, Ehlers F, Hirsch B, Gratl G. HIS-Monitor: an approach to assess the quality of information processing in hospitals. Int J Med Inform 2007;76(2-3):216-25. [DOI:10.1016/j.ijmedinf.2006.05.004] [PMID]
4. Sadoughi F, Ehteshami A, Kasai Esfahani M. Assessment of ability of user education in medical records module of selected HIS in Isfahan University of Medical Sciences. Iran J Med Sci 2011;10(5):877-87.
5. Sallas B, Lane S, Mathews R, Watkins T, Wiley-Patton S. An iterative assessment approach to improve technology adoption and implementation decisions by healthcare managers. Information Systems Management 2006;24(1):43-57. [DOI:10.1080/10580530601036802]
6. Walburg J, Bevan H, Wilderspin J, editors. Performance management in health care: improving patient outcomes: an integrated approach. Psychology Press; 2006. [DOI:10.4324/9780203356807]
7. Stríček I, Andrisková I. Dashboard Usability In Financial Modeling. InCBU International Conference Proceedings 2015. p. 020-027). [DOI:10.12955/cbup.v3.579]
8. Adams TM. Design and implementation of a clinical dashboard (Dissertation). Taxas: University of Texas School of Public Health; 2007.
9. Wadsworth T, Graves B, Glass S, Harrison AM, Donovan C, Proctor A. Using business intelligence to improve performance: Cleveland Clinic tracks KPIs daily to measure progress toward achieving the organization's strategic objectives. This effort has helped reduce labor costs and other expenses--and improve quality of care. Healthcare Financial Management 2009;63(10):68-73.
10. Shahmoradi L, Ahmadi M, Haghani H. Determining the most important evaluation indicators of healthcare information systems (HCIS) in Iran. Health Inf Manag J 2007;36(1):13-22. [DOI:10.1177/183335830703600103] [PMID]
11. Saghaeiannejad IS, Saeedbakhsh S, Jahanbakhsh M, Habibi M. Assessment and comparison of hospital information systems in isfahan hospitals based on the adjusted delone and mclean model. Health Information Management 2011; 8(5 (21)):609-20.
12. Amini M, Rabiee A, Azarmehr N, Khorami F. Amini M, Rabiee A, Azarmehr N, Khorami F. Evaluation of success rate hospital information system project, using gap analysis model in Shahid Mohammadi hospital, Bandar Abbas, Iran. Bimonthly Journal of Hormozgan University of Medical Sciences 2013;17(5):431-40.
13. Wager KA, Lee FW, Glaser JP. Managing Health Care Information Systems: A Practical Approach for Health Care Executives. John Wiley & Sons; 2005.
14. Ahmadi M, Shahmoradi L, Barabadi M, Hoseini AF. A survey of usability of hospital information systems from the perspective of nurses, department secretaries, and paraclinic users in selected hospitals: 2009.J Health Adm 2011;14(44):11-20.
15. Safdari R, Dargahi H, Shahmoradi L. Survey of quality ergonomic of Iran's hospital information system and comparison with three other software from users' point of view. J Hosp Med 2010;9(1):33-42.
16. Abdelhak M, Grostick S, Hanken MA. Health information-e-book: Management of a strategic resource. Elsevier Health Sciences; 2014.
17. Karami M. A design protocol to develop radiology dashboards. Acta Informatica Medica 2014;22(5):341. [DOI:10.5455/aim.2014.22.341-346] [PMID] [PMCID]
18. Taheri M. The usibility of discontinuous Islamic databases based on ISO 98164 and ISO 1429 according to ISO standards. Information systems and services 2013;2(4):81-92.
19. Dehdari T, Rahimi T, Aryaeian N, Gohari MR, Esfeh JM. Developing and testing a measurement tool for assessing predictors of breakfast consumption based on a health promotion model. J Nutr Educ Behav. 2014;46(4):250-8. [DOI:10.1016/j.jneb.2013.12.007] [PMID]
20. Hamborg K-C, Vehse B, Bludau H-B. Questionnaire based usability evaluation of hospital information systems. Electron J Inf Syst Eval 2004;7(1):21-30.
21. Leclercq A. The perceptual evaluation of information systems using the construct of user satisfaction: case study of a large French group. ACM SIGMIS Database: the DATABASE for Advances in Information Systems 2007;38(2):27-60. [DOI:10.1145/1240616.1240621]
22. Ghaderi Nansa, Piri Z, Salmani E, Gholipour H, Sharghi R. Evaluation of hospital information systems in university hospitals of Tabriz university of medical sciences: nurses perspectives. Health Inf Manage 2013; 2(30):1-11.
23. Barnum CM. Usability testing essentials: ready, set... test! Elsevier; 2010. [DOI:10.1016/B978-0-12-375092-1.00006-4]
24. Kanaani M, Amiri SM, Haghparast A, Rezaei M, Bijari S, Azimi Nayebi B. The Study of Factors Affecting Radiology Department Staffs of Teaching Hospitals Regarding the Applications of Hospital Information System of Kermanshah in 2015. Paramedical Sciences and Military Health 2016;11(2):22-31.
25. Mousavi A, Hemati M, Kayyal S, Shamshiri A. Usability evaluation of hospital information systems based on isometric standard from the viewpoint of usersin education and treatment centers affiliated to Qom University of Medical Sciences, Iran. Qom Univ Med Sci J 2014;8(4):58-63.
26. Christophersen T, Konradt U. Christophersen T, Konradt U. Reliability, validity, and sensitivity of a single-item measure of online store usability. Int J Hum-Comput St 2011;69(4):269-80. [DOI:10.1016/j.ijhcs.2010.10.005]
27. Kahouei M, Babamohamadi H, Bayat S, Fooladian S, Shahsavan Toghan M. Experiences of nurses in impact of nursing information system on nursing services efficiency. Health Inf Manage 2013;10(2 (30)):1-12.
28. Mohebifar R, Sadeghi A, Kavianpour A, Shishechi R. Evaluation of Hospital Information System Based on ISO Standard 9241/10. The Journal of Medical Education And Development 2014;6(2):65-71.
29. Rezaei Hachesoo P, Ahmadi M, Sadughi F. Electronic Health Record: Structure, Content, and Evaluation. A Comparative Study. J Health Adm 2007;10(29):55-64.
30. Safdari R, Dargahi H, Shahmoradi L, Nejad AF. Comparing four softwares based on ISO 9241 part 10. J Med Syst 2012;36(5):2787-93. [DOI:10.1007/s10916-011-9755-5] [PMID] [PMCID]
31. Sheikhtaheri A, Ghazizadeh Z. Usability evaluation of the Farabar statistical information system in Iranian universities of medical sciences. J Health Adm 2018;21(71):37-49.
32. Subramoniam S, Shatat AS, Al-Balushi FA, Al-Ghassani FK. Survey Based Usability Analysis on an In-House Hospital Information System. Journal of Information Technology and Economic Development. 2010;1(1): 1-15.
33. Darbyshire P. User-friendliness of computerized information systems. Computers in nursing 2000;18(2):93-9.
34. Todorov V, Taha S. Methodology for evaluation of statistical information systems. InMeeting on the Management of Statistical Information Systems 2014 Apr (Vol. 14, p. 16).
35. Thyvalikakath TP, Monaco V, Thambuganipalle HB, Schleyer T. A usability evaluation of four commercial dental computer-based patient record systems. J Am Dent Assoc 2008;139(12):1632-42. [DOI:10.14219/jada.archive.2008.0105] [PMID] [PMCID]
36. Balaban I, Mu E, Divjak B. Development of an electronic Portfolio system success model: An information systems approach. Computers & Education 2013;60(1):396-411. [DOI:10.1016/j.compedu.2012.06.013]
37. Petter S, DeLone W, McLean E. Measuring information systems success: models, dimensions, measures, and interrelationships. Eur J Inform Syst 2008;17(3):236-63. [DOI:10.1057/ejis.2008.15]
38. Wang WT, Wang CC. An empirical study of instructor adoption of web-based learning systems. Computers & Education 2009;53(3):761-74. [DOI:10.1016/j.compedu.2009.02.021]
بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.