---

تاریخ دریافت ۰۳/۱۲/۱۳۹۴ تاریخ پذیرش ۰۵/۰۲/۱۳۹۵ چکیده پیش‌زمینه و هدف: سرطان پروستات، شایع‌ترین سرطان بدخیم در مردان بوده و بعد از سرطان ریه دومین علت مرگ‌ومیر انواع سرطان، در مردان است. در توصیف اپیدمیولوژی سرطان پروستات، آن را بیماری قابل‌پیشگیری می‌دانند. هدف این پژوهش بررسی و تبیین رفتارهای پیشگیری‌کننده از سرطان پروستات بر اساس سازه‌های مدل اعتقاد بهداشتی در بین معلمین مرد شهر ارومیه هست. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر به‌صورت مطالعه توصیفی- تحلیلی می‌باشد که بر روی ۲۶۳ معلم انتخاب‌شده به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای از مدارس دولتی شهر ارومیه انجام شد. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه‌ای مشتمل بر مشخصات دموگرافیک، سؤالات مربوط به سازه‌های مدل اعتقاد بهداشتی و سؤالات بیان عملکرد بهداشتی بود و داده‌ها با استفاده از روش‌های آمار توصیفی و استنباطی (فراوانی‌ها، میانگین، انحراف معیار، ضرایب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی) در نرم‌افزار SPSS با نسخه ۲۲ تجزیه‌وتحلیل شدند. یافته‌ها: در این پژوهش، ارتباط معنی‌داری بین میانگین نمره سازه‌های حساسیت درک شده، منافع و موانع درک شده و خودکارآمدی با عملکرد معلمین در خصوص رفتارهای پیشگیری‌کننده از سرطان پروستات مشاهده شد (۰۰۱/۰P). همچنین از بین سازه‌های مدل اعتقاد بهداشتی، موانع و منافع درک شده و خودکارآمدی مهم‌ترین پیشگویی‌کننده‌های عملکرد پیشگیرانه معلمین در خصوص سرطان پروستات بودند. نتیجه‌گیری: مطالعه حاضر پیشنهاد می‌کند که تأمین‌کنندگان خدمات سلامت در هنگام طراحی و اجرای برنامه‌های آموزش بهداشت راجع به سرطان پروستات باید به سازه‌های پیشگویی‌کننده‌ای مثل موانع، مزایای درک شده و خودکارآمدی درک شده توجه نمایند.

---

پیش‌زمینه و هدف: سبک زندگی سالم از منابع با ارزش کاهش بروز و شدت بیماری‌ها ازجمله فشارخون و عوارض ناشی از آن‌هاست و روشی جهت ارتقای سلامتی و کیفیت زندگی می‌باشد. لذا مطالعه حاضر باهدف بررسی و پیش‌بینی ابعاد تعدیل‌کننده سبک زندگی در ارتباط با میزان فشارخون انجام شد. مواد و روش کار: این مطالعه توصیفی-تحلیلی از نوع مقطعی بر روی ۲۸۴ نفر از جمعیت شهری بالای ۳۰ سال تحت پوشش دو مرکز جامع سلامت شهری، شهر بویین میاندشت انجام شد. ابزار گردآوری داده‌های این مطالعه، پرسشنامه‌ای در زمینه سبک زندگی بنام "نیمرخ سبک زندگی ارتقادهنده سلامتی Health Promoting Lifestyle(profile) و دستگاه فشارسنج عقربه‌ای ERKA switch comfort استاندارد شده بود. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS ورژن ۲۲ از طریق تحلیل رگرسیون و محاسبه ضریب همبستگی تجزیه‌وتحلیل گردید. یافته‌ها: در این مطالعه بین میزان فشارخون با عوامل مختلف سبک زندگی مانند تغذیه سالم (۰,۵۹۹-r=)، کنترل استرس (۰.۵۰۰-r=)، انجام فعالیت فیزیکی (۰.۳۸۷-r=)، مسئولیت‌پذیری (۰.۲۱۷-r=) و رشد معنوی (۰.۲۵۳-r=) همبستگی معکوس و معنی‌داری وجود داشت. اما بین میزان فشارخون با عامل ارتباطات فردی رابطه‌ای دیده نشد. سه عامل تغذیه سالم، کنترل استرس و انجام فعالیت فیزیکی در مدل آماری حاصل از تحلیل رگرسیون، توانایی تبیین حدود ۴۰ درصدی از میزان فشارخون مطلوب را داشت. بحث و نتیجه‌گیری: درمجموع، مطالعه حاضر اهمیت ابعاد مختلف سبک زندگی به‌ویژه داشتن تغذیه سالم، کنترل استرس و انجام فعالیت فیزیکی را روی میزان فشارخون آشکار کرد. بنابراین نتایج مطالعه حاضر می‌تواند در هنگام برنامه‌ریزی و طراحی مداخلات جهت مدیریت عوامل مؤثر بر میزان فشارخون، چارچوب نظری را برای طراحان این برنامه‌ها مهیا کند.  

---

پیش‌زمینه و هدف: مصرف مقادیر مناسب میوه و سبزیجات در رژیم غذایی روزانه یکی از راهکارهای مهم پیشگیری از بیماری‌ها و ارتقای سطح سلامتی به‌ویژه در دوره نوجوانی است. هدف این مطالعه، بررسی و تبیین ابعاد روان‌شناختی مصرف میوه و سبزیجات با به‌کارگیری تئوری رفتار برنامه‌ریزی‌شده در دانش‌آموزان دوره اول متوسطه بود. مواد و روش کار: مطالعه حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی بود که با مشارکت ۴۱۶ نفر از دانش‌آموزان دوره اول متوسطه شهر خوی در سال ۱۳۹۸ انجام گرفت. نمونه‌گیری به روش خوشه‌ای چندمرحله‌ای بود. ابزار گردآوری داده‌های این مطالعه پرسش‌نامه‌ای مشتمل بر مشخصات دموگرافیک، سؤالات مرتبط با سازه‌های تئوری رفتار برنامه‌ریزی‌شده و سؤالاتی در ارتباط با میزان مصرف میوه و سبزی در طول روز بود. داده‌ها با استفاده روش‌های آماری توصیفی و استنباطی (فراوانی، میانگین، انحراف معیار، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی) در نرم‌افزار spss با نسخه ۲۲ تجزیه‌و‌تحلیل شد. یافته‌ها: نتایج این مطالعه نشان داد که میزان مصرف میوه و سبزی در بین دانش‌آموزان در حد نامطلوب برای سلامتی و به میزان مصرف میوه ۴۱/۰ واحد و سبزیجات ۷۷/۰ واحد جمعاً ۱۸/۱ واحد در روز محاسبه شد. همچنین نتایج مطالعه نشان داد که از بین سازه‌های تئوری رفتار برنامه‌ریزی‌شده، سازه نگرش و کنترل رفتاری درک شده مهم‌ترین پیش‌بینی کننده قصد رفتار مصرف میوه و سبزیجات با واریانس تغییر ۲۳ درصد در بین دانش‌آموزان بودند. نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه به‌واسطه به‌کارگیری توسط ارائه‌دهندگان خدمات سلامت در برنامه‌ریزی، طراحی مداخلات آموزشی و تعیین استراتژی‌های مناسب در جهت افزایش مصرف میوه و سبزی و به دنبال آن کنترل و پیشگیری از اضافه‌وزن و چاقی در کودکان، می‌تواند مفید واقع شود.