1- دانشکده پرستاری و مامایی، کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشگاه علوم پزشکی تهران
2- دانشکده علوم پزشکی بهبهان
چکیده: (7 مشاهده)
سردبیر محترم
نرخ بالای سقطجنین یکی از چالشهای مهم بهداشت عمومی است که همچنان هزاران زن در سراسر جهان را تحت تأثیر قرار میدهد. این بحران ناشی از ترکیبی از عوامل اجتماعی، اقتصادی و پزشکی است که هر یک بهطور قابلتوجهی به تشدید و گسترش آن کمک میکنند. طبق آمار جهانی سازمان بهداشت جهانی [1](WHO) سالانه حدود 73 میلیون سقطجنین القائی در سراسر جهان رخ میدهد. از هر 10 حاملگی ناخواسته، 6 مورد (61%) به سقطجنین القائی منجر میشود و از هر 10 حاملگی، 3 مورد (29%) به این نتیجه میرسد (1). این آمار نگرانکننده نیازمند توجه و اقدام فوری از سوی سیاستگذاران و متخصصان مراقبتهای بهداشتی است.
آمار سقطجنین در ایران:
به دلیل حساسیت بالای این موضوع و قوانین سختگیرانهای که در ارتباط با سقطجنین وجود دارد، آمار رسمی در این زمینه در ایران در دسترس نیست. برآوردها نشان میدهد که سالانه بین 300,000 تا 600,000 سقط غیرقانونی در کشور انجام میشود (2). در مقابل، تنها 10 تا 12 هزار مورد از این سقطها بهطور قانونی و تحت نظارت پزشکی صورت میگیرد (2). بیشتر سقطها بهصورت غیرقانونی و غالباً در شرایط ناامن انجام میشوند که این موضوع خطرات جدی برای سلامت زنان به همراه دارد (2). دادههای اخیر نشان میدهد که بیش از 80 درصد این سقطها به دلایل اجتماعی، اقتصادی و شخصی انجام میشود، تقریباً 40 درصد از سقطها به مسائل پزشکی مانند اختلالات ژنتیکی یا مشکلات سلامت مادر مربوط میشوند و درحالیکه 20 درصد به دلیل حاملگیهای ناخواسته است که زنان تمایلی به ادامه بارداری ندارند (2). همچنین، مشکلات مالی و فشارهای اجتماعی نیز در حدود 21 درصد از موارد سقطجنین نقش دارند (2).
آمار جهانی سقطجنین:
در سطح جهانی، WHO اعلام کرده است که هر سال تقریباً 73 میلیون سقطجنین انجام میشود (1). در بسیاری از کشورهای درحالتوسعه، عدم دسترسی به خدمات ایمن و قانونی سقطجنین و همچنین محدودیت در مراقبتهای بهداشتی باروری، منجر به افزایش نرخ سقطجنینهای ناایمن میگردد (1). در کشورهایی که سقطجنین غیرقانونی یا بهشدت محدود است، زنان معمولاً به روشهای ناامنی روی میآورند که جان آنها را به خطر میاندازد (1). در مقایسه با ایران، چندین کشور دیگر نیز با چالشهای مشابهی در زمینه سقطجنین غیرقانونی یا ناایمن مواجه هستند، به همین دلیل است که ایجاد استراتژیهای جهانی برای بهبود دسترسی به خدمات بهداشت باروری از اهمیت بالایی برخوردار است.
عوامل مؤثر در سقطجنین در ایران و سایر نقاط جهان:
1. مسائل پزشکی: اختلالات ژنتیکی، مشکلات بهداشتی مادر و سایر عوارض پزشکی سهم قابلتوجهی از سقطجنین را به خود اختصاص میدهند. این موارد معمولاً ازنظر قانونی تأییدشده و در محیطهای بالینی انجام میشوند (3).
2. عوامل اقتصادی و اجتماعی: مشکلات اقتصادی، عدمحمایت و فشارهای اجتماعی، ادامه بارداری را برای بسیاری از زنان دشوار میسازد. این موضوع بهویژه در جوامع کمدرآمد که دسترسی به خدمات بهداشتی و منابع تربیت کودک محدود است، بیشتر مشهود است (4).
3. عوامل روانی اجتماعی: بارداری ناخواسته معمولاً منجر به استرس عاطفی و روانی میشود. در بسیاری از موارد، زنان ازنظر عاطفی آمادگی لازم برای ادامه بارداری را ندارند و این موضوع به تصمیمگیری برای سقطجنین منجر میشود (5).
4. فشارهای فرهنگی و اجتماعی: در برخی موارد، فشارهای فرهنگی و اجتماعی از سوی اعضای خانواده یا جامعه، زنان را به انتخاب سقطجنین ترغیب میکند، حتی اگر در ابتدا به این تصمیم تمایل نداشته باشند (6).
راهکارهای نوآورانه برای کاهش نرخ سقطجنین در ایران:
برای مقابله با بحران سقطجنین در ایران، نیاز به استراتژیهای جامع و نوآورانهای است که بهبود دسترسی به خدمات بهداشتی و عوامل اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی مؤثر بر بارداریهای ناخواسته را مدنظر قرار دهد. پیشنهادهای کلیدی شامل موارد زیر است:
- آموزش و مشاوره جامع جنسی شامل ادغام آموزش جنسی در برنامههای درسی مدارس و ارائه خدمات مشاوره به زنان در معرض خطر بارداری ناخواسته، بهویژه در شرایط اقتصادی و اجتماعی دشوار است.
- بهبود دسترسی به خدمات بهداشتی باید کلینیکهای سیار و خدمات پزشکی از راه دور در مناطق روستایی و محروم توسعه یابند تا خدمات تنظیم خانواده و مراقبتهای دوران بارداری بهراحتی در دسترس قرار گیرد.
- برنامههای حمایت مالی و اجتماعی با ارائه خدماتی مانند مراقبت از کودک و مرخصی زایمان، به کاهش فشارهای اقتصادی و اجتماعی بر زنان کمک میکنند.
- سلامت روان و حمایت روانی اجتماعی به ارائه مشاوره بهداشت روان به زنان قبل و بعد از بارداری میپردازد تا استرسهای ناشی از سقطجنین کاهش یابد.
- اصلاح قوانین و سیاستهای سقطجنین: اصلاح قوانین برای تسهیل دسترسی به سقطجنین ایمن و تضمین حق انتخاب زنان.
نتیجه گیری
سقطجنین در ایران موضوعی پیچیده با تأثیرات مهم بر سلامت زنان است. دلایل آن متنوع بوده و نیاز به راهحلهای جامع دارد. بهبود دسترسی به مراقبتهای بهداشتی، حمایتهای مالی و اجتماعی و مشاوره روانی میتواند به کاهش نرخ سقطجنین و کمک به تصمیمگیری آگاهانه زنان منجر شود. این اقدامات سلامت مادران را بهبود بخشیده و کنترل بیشتری بر انتخابهای باروری به زنان میدهد.
نوع مطالعه:
نامه به سردبیر |
موضوع مقاله:
مامایی