دوره 22، شماره 7 - ( 7-1403 )
جلد 22 شماره 7 صفحات 563-553 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Ethics code: IR.ARAKMU.REC.1401.241
Clinical trials code: IRCT20220709055421N2
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Mardom M, Sajadi M, Yaghobzadeh A, Hosseinzadegan F. THE EFFECT OF SELF-MANAGEMENT TRAINING ON ORAL HEALTH-RELATED QUALITY OF LIFE IN PATIENTS WITH TYPE 2 DIABETES: A CLINICAL TRIAL STUDY. Nursing and Midwifery Journal 2024; 22 (7) :553-563
URL: http://unmf.umsu.ac.ir/article-1-5227-fa.html
URL: http://unmf.umsu.ac.ir/article-1-5227-fa.html
مردم محمد علی، سجادی محبوبه، یعقوب زاده آمنه، حسین زادگان فریبا. تأثیر آموزش خودمدیریتی بر کیفیت زندگی مرتبط با سلامت دهان و دندان بیماران مبتلا به دیابت نوع دو: یک مطالعه کارآزمایی بالینی. مجله پرستاری و مامایی. 1403; 22 (7) :553-563
1- کارشناسی ارشد پرستاری، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی اراک، اراک، ایران
2- دانشیار پرستاری، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی اراک، اراک، ایران
3- استادیار پرستاری، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی اراک، اراک، ایران
4- استادیار پرستاری، گروه داخلی جراحی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، ارومیه، ایران ،f.hosseinzadegan62@gmail.com
2- دانشیار پرستاری، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی اراک، اراک، ایران
3- استادیار پرستاری، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی اراک، اراک، ایران
4- استادیار پرستاری، گروه داخلی جراحی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، ارومیه، ایران ،
چکیده: (669 مشاهده)
پیش‌زمینه و هدف: از عوارض بیماری دیابت نوع دو می‌توان به عوارض دهانی- دندانی اشاره نمود که منجر به کاهش کیفیت زندگی بیماران نیز می‌گردد. خودمدیریتی بیماری می‌تواند مشارکت فعال بیمار در امر مراقبت از خود و مسئولیت‌پذیری در کنترل عوارض، حفظ استقلال و بهبود کارایی وی را به دنبال داشته باشد. لذا این مطالعه باهدف تعیین تأثیر آموزش خودمدیریتی بر کیفیت زندگی مرتبط با سلامت دهان و دندان بیماران مبتلا به دیابت نوع دو انجام شد.
مواد و روش‌ها: در این مطالعه کار آزمایی بالینی، پس از کسب رضایت آگاهانه، 70 بیمار مبتلا به دیابت نوع دو در بیمارستان طرفه تهران، به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند و با روش بلوکی تصادفی در دو گروه مداخله و کنترل، هرکدام 35 نفر تخصیص داده شدند. پرسشنامه‌های اطلاعات دموگرافیک و کیفیت زندگی مرتبط با سلامت دهان و دندان ابتدا برای همه بیماران تکمیل شد. در گروه مداخله علاوه بر اقدامات معمول، پروتکل آموزشی خودمدیریتی در 12 جلسه برگزار شد و گروه کنترل فقط اقدامات روتین را دریافت کردند. در انتها مجدداً پرسشنامه‌ها توسط نمونه‌ها تکمیل شدند و سپس داده‌ها در محیط نرم‌افزار آماری SPSS نسخه 23 با آزمون‌های کای اسکوئر، آزمون تی مستقل و زوجی تجزیه‌وتحلیل شدند.
یافته‌ها: یافته‌های مطالعه حاضر نشان داد کیفیت زندگی مرتبط با سلامت دهان و دندان بعد از مداخله، در گروه کنترل به میزان 2/0±32/1-کاهش یافت، گرچه این تغییر معنی‌دار نبود (05/0 p≥). بااین‌حال، این کاهش در گروه مداخله به میزان 6/0±05/7- بود که ازنظر آماری معنی‌دار بود (05/0 p≤). این یافته‌ها نشان می‌دهد، کیفیت زندگی مرتبط با سلامت دهان و دندان بعد از مداخله آموزشی به میزان 5/12 درصد ارتقاء یافت.
بحث و نتیجه‌گیری: از نتایج این مطالعه می‌توان نتیجه گرفت که آموزش خودمدیریتی می‌تواند منجر به بهبود کیفیت زندگی مرتبط با سلامت دهان و دندان در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو شود. لذا با توجه به تأثیر مثبت آموزش خودمدیریتی دیابت بر سلامت دهان و دندان، پیشنهاد می‌شود در جهت ارتقای کیفیت زندگی مرتبط با سلامت دهان و دندان بیماران مبتلا به دیابت این روش استفاده گردد.
مواد و روش‌ها: در این مطالعه کار آزمایی بالینی، پس از کسب رضایت آگاهانه، 70 بیمار مبتلا به دیابت نوع دو در بیمارستان طرفه تهران، به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند و با روش بلوکی تصادفی در دو گروه مداخله و کنترل، هرکدام 35 نفر تخصیص داده شدند. پرسشنامه‌های اطلاعات دموگرافیک و کیفیت زندگی مرتبط با سلامت دهان و دندان ابتدا برای همه بیماران تکمیل شد. در گروه مداخله علاوه بر اقدامات معمول، پروتکل آموزشی خودمدیریتی در 12 جلسه برگزار شد و گروه کنترل فقط اقدامات روتین را دریافت کردند. در انتها مجدداً پرسشنامه‌ها توسط نمونه‌ها تکمیل شدند و سپس داده‌ها در محیط نرم‌افزار آماری SPSS نسخه 23 با آزمون‌های کای اسکوئر، آزمون تی مستقل و زوجی تجزیه‌وتحلیل شدند.
یافته‌ها: یافته‌های مطالعه حاضر نشان داد کیفیت زندگی مرتبط با سلامت دهان و دندان بعد از مداخله، در گروه کنترل به میزان 2/0±32/1-کاهش یافت، گرچه این تغییر معنی‌دار نبود (05/0 p≥). بااین‌حال، این کاهش در گروه مداخله به میزان 6/0±05/7- بود که ازنظر آماری معنی‌دار بود (05/0 p≤). این یافته‌ها نشان می‌دهد، کیفیت زندگی مرتبط با سلامت دهان و دندان بعد از مداخله آموزشی به میزان 5/12 درصد ارتقاء یافت.
بحث و نتیجه‌گیری: از نتایج این مطالعه می‌توان نتیجه گرفت که آموزش خودمدیریتی می‌تواند منجر به بهبود کیفیت زندگی مرتبط با سلامت دهان و دندان در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو شود. لذا با توجه به تأثیر مثبت آموزش خودمدیریتی دیابت بر سلامت دهان و دندان، پیشنهاد می‌شود در جهت ارتقای کیفیت زندگی مرتبط با سلامت دهان و دندان بیماران مبتلا به دیابت این روش استفاده گردد.
فهرست منابع
1. Salehi M, Akha O, Mousavi J, Ziaee M, Molania T. Frequency of burning mouth and subjective xerostomia in patients with diabetes mellitus type 2. J Inflamm Dis 2017;21(5):18-1. [URL:]
2. Mikhael EM, Hassali MA, Hussain SA, Shawky N. Self-management knowledge and practice of type 2 diabetes mellitus patients in Baghdad, Iraq: a qualitative study. Diabetes Metab Syndr Obes 2018:1-17. [PMID: 30588052] [DOI:10.2147/DMSO.S183776] [PMCID: PMC6301727]
3. Soomro MH, Jabbar A. Diabetes etiopathology, classification, diagnosis, and epidemiology. BIDE's Diabetes Desk Book: Elsevier; 2024. p. 19-42. [URL:] [DOI:10.1016/B978-0-443-22106-4.00022-X]
4. Cervino G, Terranova A, Briguglio F, De Stefano R, Famà F, D'Amico C, et al. Diabetes: Oral health related quality of life and oral alterations. Biomed Res Int 2019;2019(1):5907195. [PMID: 31011577] [DOI:10.1155/2019/5907195] [PMCID: PMC6442307]
5. Ong KL, Stafford LK, McLaughlin SA, Boyko EJ, Vollset SE, Smith AE, et al. Global, regional, and national burden of diabetes from 1990 to 2021, with projections of prevalence to 2050: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2021. Lancet 2023;402(10397):203-34. [PMID: 37356446] [DOI:10.1016/S0140-6736(23)01301-6]
6. Hazar N, Jokar M, Namavari N, Hosseini S, Rahmanian V. An updated systematic review and Meta-analysis of the prevalence of type 2 diabetes in Iran, 1996-2023. Front Public Health 2024;12:1322072. [PMID: 38638475] [DOI:10.3389/fpubh.2024.1322072] [PMCID: PMC11025666]
7. Azar T, Kamal A, Sima Esmaeil S, Davoud S, Bahram M, Abolghasem A, et al. Relation between empowerment of diabetes control and adoption of self-management behaviors and its related factors among type 2 diabetic patients. Razi J Med Sci 2012;19(98):11-8. [URL:]
8. Ahmad R, Haque M. Oral health messiers: diabetes mellitus relevance. Diabetes Metab Syndr Obes 2021:3001-15. [PMID: 34234496] [DOI:10.2147/DMSO.S318972] [PMCID: PMC7502381]
9. Genco RJ, Graziani F, Hasturk H. Effects of periodontal disease on glycemic control, complications, and incidence of diabetes mellitus. Periodontol 2000 2020;83(1):59-65.
https://doi.org/10.1111/j.1600-0757.2012.00457.x [PMID: 23574464] [DOI:10.1111/j.1600-0757.2012.00457.x https://doi.org/10.1111/prd.12271]
10. Nguyen ATM, Akhter R, Garde S, Scott C, Twigg SM, Colagiuri S, et al. The association of periodontal disease with the complications of diabetes mellitus. A systematic review. Diab Res Clin Pract 2020;165:108244. [PMID: 32526263] [DOI:10.1016/j.diabres.2020.108244]
11. Rafatjou R, Razavi Z, Khalili M, Farhadian M. Oral health status in 5-18 years old children and adolescent with type 1 diabetes compared with healthy group in Hamadan, Iran 2013-2014. J Dent Med 2016;29(2):109-15. [URL:]
12. Ship JA. Diabetes and oral health: an overview. J Am Dent Assoc 2003;134:4S-10S. [PMID: 18196667] [DOI:10.14219/jada.archive.2003.0367]
13. Khalifa N, Rahman B, Gaintantzopoulou MD, Al-Amad S, Awad MM. Oral health status and oral health-related quality of life among patients with type 2 diabetes mellitus in the United Arab Emirates: a matched case-control study. Health Qual Life Outcomes 2020;18:1-8. [PMID: 32539861] [DOI:10.1186/s12955-020-01418-9] [PMCID: PMC7294625]
14. Jahanirinejad M, Arian Kia A, Shahbazian HB, Kaabi N. Community Periodontal Index of Treatment Needs Assessment of Periodontal Disease in Type 2 Diabetic Patients Compared to Nondiabetic Patients Referred to Ahvaz Golestan Hospital in 2016-2017. Jundishapur Sci Med J 2018;17(3):295-302. [URL:]
15. Sadrabad MJ, Hashemian SH, Ghorbani R, Sohanian S. Associacion between blood sugar control on unstimulated saliva and Xerostomia. Koomesh 2024;23(4):489-93. [URL:] [DOI:10.52547/koomesh.23.4.489]
16. Malek-Mohammadi T, Madani F, Najafipour H, Esfandiarpoor S. The Relationship between the Level of Fasting Blood Sugar with Oral Health Indexes in 15-to 75-Year-Old Population in Kerman City, Iran. Afzalipour J Clin Res 2017;2(3-4):108-16. [URL:]
17. Mohammadi Zeidi I, Alijanzadeh M, Pakpour Hajiagha A. Factors predicting oral health-related behaviors in diabetic patients using Pender's Oral Health Promotion Model. J Isfahan Dental Sch 2016;12(2):183-98. [URL:]
18. Genco RJ, Borgnakke WS. Risk factors for periodontal disease. Periodontol 2000 2013;62(1):59-94. [PMID: 23574464] [DOI:10.1111/j.1600-0757.2012.00457.x]
19. Sahile AT, Mgutshini T, Ayehu SM. Oral health screening status of diabetes patients in selected hospitals of Addis Ababa, Ethiopia, 2018. Patient Relat Outcome Meas 2020:173-80. [PMID: 33061726] [DOI:10.2147/PROM.S269292]
20. Speight J, Holmes‐Truscott E, Hendrieckx C, Skovlund S, Cooke D. Assessing the impact of diabetes on quality of life: what have the past 25 years taught us? Diabet Med 2020;37(3):483-92. [PMID: 31797443] [DOI:10.1111/dme.14196]
21. Kolarić V, Svirčević V, Bijuk R, Zupančič V. Chronic complications of diabetes and quality of life. Acta Clin Croat 2022;61(3):520. [URL:] [DOI:10.20471/acc.2022.61.03.18]
22. Silva BNS, de Campos LA, Maroco J, Campos JADB. The oral health impact profile and well-being on mothers and preschool children. BMC Oral Health 2024;24(1):372. [PMID: 38519918] [DOI:10.1186/s12903-024-04137-5] [PMCID: PMC10958827]
23. Eghtedar S, Rostamzadeh S, Parizad N, Ahmadzadeh J. Investigating the effect of distance self-care education through whatsapp application on the quality of life of stomach cancer survivors. Nurs Midwifery J 2023;20(10):819-29. [URL:] [DOI:10.52547/unmf.20.10.819]
24. Yactayo-Alburquerque MT, Alen-Méndez ML, Azañedo D, Comandé D, Hernández-Vásquez A. Impact of oral diseases on oral health-related quality of life: A systematic review of studies conducted in Latin America and the Caribbean. PloS One 2021;16(6):e0252578. [PMID: 34077473] [DOI:10.1371/journal.pone.0252578] [PMCID: PMC8171960]
25. Baiju R, Peter E, Varghese N, Sivaram R. Oral health and quality of life: current concepts. Journal of clinical and diagnostic research: J Clin Diagn Res 2017;11(6):ZE21. [PMID: 28764312] [DOI:10.7860/JCDR/2017/25866.10110] [PMCID: PMC7502381]
26. Esm Hoseini G. Mouth and Teeth Health Care in Islam. Nurs Midwifery J 2005;3(1):0-. [URL:]
27. Sadeghigolafshanl M, Rejeh N, Heravi-Karimooi M, Tadrisi SD. The effect of a 5A-Based Self-Management Program on empowering the elderly with diabetes. Iran J Rehab Res 2021;7(2):1-9. [URL:]
28. Hosseinzadegan F, Azimzadeh R, Parizad N, Esmaeili R, Alinejad V, Hemmati Maslakpak M. Psychometric Evaluation of the Diabetes Self-Management Questionnaire-Revised Form) Dsmq-R) in Patients with Diabetes. Nurs Midwifery J 2021;19(2):109-18. [URL:]
29. Moravej H, Abedi S, Ghorbani A, Yazdani N, Amirhakimi A, Ilkhanipoor H. The effect of team self-management training on blood sugar control in children and adolescents with type 1 diabetic. J Diabetes Nurs 2020;8(4):1212-22. [URL:] [DORL: 20.1001.1.23455020.1399.8.4.3.4]
30. Rahimian-Boogar I, Besharat MA, Mohajeri-Tehrani MR, Talepasand S. Diabetes self management: Social, demographical and disease factors. J Clin Psychol 2010;1(4):43-57. [URL:]
31. Ghiyasvandian S, Salimi A, Navidhamidi M, Ebrahimi H. Assessing the effect of self-management education on quality of life of patients with diabetes mellitus type 2. Knowledge Health J 2017;12(1):50-6. [URL:]
32. Tabatabaei SH, Owlia F, Ayatollahi F, Maybodi FR, Ahadian H, Azizian F, et al. Nurses' educational needs in the oral health of inpatients at Yazd Province in Iran: a Delphi study. BMC Nurs 2020;19:1-7. [PMID: 33308231] [DOI:10.1186/s12912-020-00517-8] [PMCID: PMC7733290]
33. SohrabiVafa M, Moeini B, Hazavehei M, Soltanian A, Rezaei L. The Effect of Education Based on Health Belief Model (Hbm) in Decreasing Dental Plaque Index among First Grade of Middle-School Girl Students in Hamadan. Nurs Midwifery J 2013;11(8):0-. [URL:]
34. Motallebnejad M, Hadian H, Mehdizadeh S, Hajiahmadi M. Validity and reliability of the Persian version of the oral health impact profile (OHIP)-14. Caspian J Intern Med 2011;2(4):314. [URL:] [PMID: 24551438] [PMCID: PMC3895829]
35. Sung K. The effect of oral environment and self-care behavior on oral health-related quality of life in the elderly with diabetes. J Korean Biol Nurs Sci 2020;22(3):192-203. [URL:] [DOI:10.7586/jkbns.2020.22.3.192]
36. An R, Li S, Li Q, Luo Y, Wu Z, Liu M, et al. Oral health behaviors and Oral health-related quality of life among dental patients in China: a cross-sectional study. Patient Prefer Adherence 2022:3045-58. [PMID: 36387048] [DOI:10.2147/PPA.S385386] [PMCID: PMC9651070]
37. Varvani Farahani P, Khosravi S, Sajadi S, Latifi SA, Javaheri J. Effect of a Self-care Training Program Based on Temperament Modification on the Quality of Life of Patients with Type 2 Diabetes. Complement Med J 2022;12(2):126-35. [URL:] [DOI:10.32598/cmja.12.2.18.4]
38. Zareinezhad M, Hosseinialmadani A. Self-care effect on depression and quality of life in diabetic patients. Health center of martyrs of Haft Tir city of Qom. Soc Sci Q 2020. [URL:]
39. Jia Y, Shi J, Sznajder KK, Yang F, Cui C, Zhang W, et al. Positive effects of resilience and self‐efficacy on World Health Organization Quality of Life Instrument score among caregivers of stroke inpatients in China. Psychogeriatrics 2021;21(1):89-99. [PMID: 33295027] [DOI:10.1111/psyg.12635]
40. Hamidi S, Gholamnezhad Z, Kasraie N, Sahebkar A. The Effects of Self‐Efficacy and Physical Activity Improving Methods on the Quality of Life in Patients with Diabetes: A Systematic Review. J Diabetes Res 2022;2022(1):2884933. [PMID: 35936392] [DOI:10.1155/2022/2884933] [PMCID: PMC9348907]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
اطلاعات تماس
آدرس مکاتبه: آذربایجان غربی، ارومیه، بلوار رسالت، خیابان جهاد، کوی اورژانس، معاونت تحقیقات و فناوری
صندوق پستی : ۱۱۳۸
کد پستی : ۵۷۱۴۷۸۳۷۳۴
تلفن : 31937415-۰۴۴
فاکس : 32233009-۰۴۴
پست الکترونیک :
unmf
umsu.ac.ir , j.nur.midgmail.com
