دوره 22، شماره 8 - ( آبان 1403 )
جلد 22 شماره 8 صفحات 654-644 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Ethics code: IR.UMSU.REC.1400.265
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Heydarzadeh M, Hosseinzadegan F, Aghakhani N, Alinejad V. THE PREDICTIVE POWER OF TREATMENT ADHERENCE ON QUALITY OF LIFE IN PATIENTS WITH END-STAGE RENAL DISEASE UNDERGOING HEMODIALYSIS AT TEACHING HOSPITALS IN URMIA IN 2023. Nursing and Midwifery Journal 2024; 22 (8) :644-654
URL: http://unmf.umsu.ac.ir/article-1-5203-fa.html
URL: http://unmf.umsu.ac.ir/article-1-5203-fa.html
حیدرزاده منصور، حسین زادگان فریبا، آقاخانی نادر، علی نژاد وحید. بررسی قدرت پیش‌گویی کنندگی تبعیت از درمان بر کیفیت زندگی در بیماران مرحله‌ی انتهایی بیماری کلیوی تحت همودیالیز مراکز آموزشی درمانی شهرستان ارومیه در سال 1402. مجله پرستاری و مامایی. 1403; 22 (8) :644-654
منصور حیدرزاده1 
، فریبا حسین زادگان* 2، نادر آقاخانی3 ، وحید علی نژاد4
، فریبا حسین زادگان* 2، نادر آقاخانی3 ، وحید علی نژاد4
1- دانشجوی کارشناسی ارشد داخلی جراحی پرستاری، دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، ارومیه، ایران
2- استادیار پرستاری، گروه داخلی جراحی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، ارومیه، ایران ،f.hosseinzadegan62@gmail.com
3- دانشیار پرستاری، گروه پرستاری، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، ارومیه، ایران
4- استادیار آمار زیستی، مرکز تحقیقات ایمنی بیمار، پژوهشکده تحقیقات بالینی، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، ایران
2- استادیار پرستاری، گروه داخلی جراحی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، ارومیه، ایران ،
3- دانشیار پرستاری، گروه پرستاری، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، ارومیه، ایران
4- استادیار آمار زیستی، مرکز تحقیقات ایمنی بیمار، پژوهشکده تحقیقات بالینی، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، ایران
چکیده: (349 مشاهده)
پیش‌زمینه و هدف: همودیالیز یکی از درمانهای جایگزین در نارسایی کلیوی است. یکی از مشکلاتی گزارش‌شده در بین بیماران تحت همودیالیز، عدم تبعیت بیماران از درمان است. لذا این مطالعه باهدف تعیین قدرت پیش‌گویی کنندگی تبعیت از درمان بر کیفیت زندگی در بیماران مرحله‌ی انتهایی بیماری کلیوی تحت همودیالیز مراکز آموزشی درمانی شهرستان ارومیه در سال 1402 انجام شد.
مواد و روشها: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی-همبستگی است که با مشارکت 200 نفر از بیماران دیالیزی واجد شرایط ورود به مطالعه انجام شد. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامههای اطلاعات دموگرافیک، پرسشنامه تبعیت از درمان بیماران در مرحله انتهایی نارسایی کلیه (ESRD_AQ) فرم کوتاه پرسشنامه کیفیت زندگی بیماران کلیوی (KDQOL-SF) استفاده شد. داده‌های جمع‌آوری‌شده با استفاده از نرمافزار SPSS نسخه 22 و با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی (تی تست، آنالیز واریانس یک‌طرفه، ضریب همبستگی پیرسون/ و رگرسیون خطی) تجزیه‌وتحلیل شد.
یافته‌ها: میانگین و انحراف معیار تبعیت از درمان، کیفیت زندگی در بیماران تحت همودیالیز شرکت‌کننده در این مطالعه به ترتیب 58/122 ± 37/939 (از دامنهی 1200-0)، 4/4 ± 06/53 (از دامنهی 100 – 0) بود. نتایج آزمون‌های همبستگی نشان داد که بین تبعیت از درمان و کیفیت زندگی (165/0= r و 041/0=p) ارتباط آماری مثبت و معنی‌داری وجود داشت. نتایج رگرسیون خطی نشان داد که تبعیت از درمان دارای تأثیر معنی‌دار بر کیفیت زندگی داشته و می‌تواند آن را پیش‌بینی نماید.
بحث و نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه‌ی حاضر حاکی از سطح متوسط تبعیت از درمان و کیفیت زندگی در بیماران موردمطالعه است. علاوه بر این کیفیت زندگی در این بیماران با تبعیت از درمان در ارتباط است. بنابراین می‌توان از طریق کنترل عوامل مؤثر بر تبعیت از درمان و نیز از طریق راهکارهایی مانند آموزش و مشاوره و ارتقاء سطح تبعیت از درمان کیفیت زندگی را در این بیماران بهبود بخشید و از عوارض بیماری و مشکلات این افراد کاست و هزینه‌های بستری و بار تحمیلی مالی و جانی وارد بر سیستم نظام سلامت را کاهش داد.
مواد و روشها: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی-همبستگی است که با مشارکت 200 نفر از بیماران دیالیزی واجد شرایط ورود به مطالعه انجام شد. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامههای اطلاعات دموگرافیک، پرسشنامه تبعیت از درمان بیماران در مرحله انتهایی نارسایی کلیه (ESRD_AQ) فرم کوتاه پرسشنامه کیفیت زندگی بیماران کلیوی (KDQOL-SF) استفاده شد. داده‌های جمع‌آوری‌شده با استفاده از نرمافزار SPSS نسخه 22 و با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی (تی تست، آنالیز واریانس یک‌طرفه، ضریب همبستگی پیرسون/ و رگرسیون خطی) تجزیه‌وتحلیل شد.
یافته‌ها: میانگین و انحراف معیار تبعیت از درمان، کیفیت زندگی در بیماران تحت همودیالیز شرکت‌کننده در این مطالعه به ترتیب 58/122 ± 37/939 (از دامنهی 1200-0)، 4/4 ± 06/53 (از دامنهی 100 – 0) بود. نتایج آزمون‌های همبستگی نشان داد که بین تبعیت از درمان و کیفیت زندگی (165/0= r و 041/0=p) ارتباط آماری مثبت و معنی‌داری وجود داشت. نتایج رگرسیون خطی نشان داد که تبعیت از درمان دارای تأثیر معنی‌دار بر کیفیت زندگی داشته و می‌تواند آن را پیش‌بینی نماید.
بحث و نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه‌ی حاضر حاکی از سطح متوسط تبعیت از درمان و کیفیت زندگی در بیماران موردمطالعه است. علاوه بر این کیفیت زندگی در این بیماران با تبعیت از درمان در ارتباط است. بنابراین می‌توان از طریق کنترل عوامل مؤثر بر تبعیت از درمان و نیز از طریق راهکارهایی مانند آموزش و مشاوره و ارتقاء سطح تبعیت از درمان کیفیت زندگی را در این بیماران بهبود بخشید و از عوارض بیماری و مشکلات این افراد کاست و هزینه‌های بستری و بار تحمیلی مالی و جانی وارد بر سیستم نظام سلامت را کاهش داد.
فهرست منابع
1. Reiners F, Sturm J, Bouw LJ, Wouters EJ. Sociodemographic factors influencing the use of eHealth in people with chronic diseases. Int J Environ Res Public Health 2019;16(4):645. [PMID: 30795623] [DOI:10.3390/ijerph16040645] [PMCID: PMC6406337]
2. Bernell S, Howard SW. Use your words carefully: what is a chronic disease? Front Public Health 2016;4:159. [URL:] [DOI:10.3389/fpubh.2016.00159]
3. Goodman H, Parsons A, Davison J, Preedy M, Peters E, Shuldham C, et al. Randomised controlled trial to evaluate a nurse-led programme of support and lifestyle management for patients awaiting cardiac surgery 'Fit for surgery: Fit for life' study. Eur J Cardiovasc Nurs 2008;7(1):189-95. [PMID: 18160344] [DOI:10.1016/j.ejcnurse.2007.11.001]
4. Kalantar-Zadeh K, Jafar TH, Nitsch D, Neuen BL, Perkovic V. Chronic kidney disease. Lancet 2021;398(10302):786-802. [PMID: 34175022] [DOI:10.1016/S0140-6736(21)00519-5]
5. De Rosa S, Prowle JR, Samoni S, Villa G, Ronco C. Acute kidney injury in patients with chronic kidney disease. Crit Care Nephrol 2019;85-9. [URL:] [DOI:10.1016/B978-0-323-44942-7.00014-5]
6. Rodriguez A, Shalhub S. Hemodialysis access: fundamentals and advanced management. Hemodialysis Access 2017;281-8. [URL:] [DOI:10.1007/978-3-319-40061-7_33]
7. Naderifar M, Tafreshi MZ, Ilkhani M, Akbarizadeh MR, Ghaljaei F. Correlation between quality of life and adherence to treatment in hemodialysis patients. J Renal Inj Prev 2018;8(1):22-7. [URL:] [DOI:10.15171/jrip.2019.05]
8. Al Aamri MM. The relationship between perceived social support and adherence to treatment regimens among patients undergoing hemodialysis: A scoping review. Evid Based Nurs Res 2022;4(1):17-. [URL:] [DOI:10.47104/ebnrojs3.v4i1.231]
9. Rafiee L, Shafie Z. Adherence to treatment and dialysis adequacy in hemodialysis patients referred to dialysis centers of Hajar, Shahrekord, Iran. J Geriatr Nurs 2018;3(3). [URL:]
10. Kanagarajah S, Velraja S, Arambakkam HJ. Knowledge, attitude, and practices of renal diets among hemodialysis patients. Biomed Biotechnol Res J 2022;6(1):86-92. [URL:] [DOI:10.4103/bbrj.bbrj_200_21]
11. Kim H, Cho MK. Factors influencing self-care behavior and treatment adherence in hemodialysis patients. Int J Environ Res Public Health 2021;18(24):12934. [PMID: 34948543] [DOI:10.3390/ijerph182412934] [PMCID: PMC8701178]
12. Salimi Ezzat L, Hanifi N, Dinmohammadi M. Effect of telephone consultation and follow-up on treatment adherence and hemodialysis adequacy in hemodialysis patients. J Mazandaran Univ Med Sci 2018;27(157):157-70. [URL:]
13. Tayebi A, Einollahi B, Rahimi A, Sirati-Nir M. Non-adherence to treatment among Iranian dialysis patients, a systematic review. Iran J Kidney Dis 2019;13(6):347-61. [URL:]
14. Seng JJB, Tan JY, Yeam CT, Htay H, Foo WYM. Factors affecting medication adherence among pre-dialysis chronic kidney disease patients: a systematic review and meta-analysis of literature. Int Urol Nephrol 2020;52:903-16. [PMID: 32236780] [DOI:10.1007/s11255-020-02452-8]
15. Pretto CR, Winkelmann ER, Hildebrandt LM, Barbosa DA, Colet CdF, Stumm EMF. Quality of life of chronic kidney patients on hemodialysis and related factors. Rev Latino-Am Enfermagem 2020;28. [PMID: 32696925] [DOI:10.1590/1518-8345.3641.3327] [PMCID: PMC7365615]
16. Sharp M, Brown T, Chen ES, Rand CS, Moller DR, Eakin MN. Association of medication adherence and clinical outcomes in sarcoidosis. Chest 2020;158(1):226-33. [PMID: 32032588] [DOI:10.1016/j.chest.2020.01.026] [PMCID: PMC7339233]
17. Al Salmi I, Kamble P, Lazarus ER, D'Souza MS, Al Maimani Y, Hannawi S. Kidney disease-specific quality of life among patients on hemodialysis. Int J Nephrol 2021;2021. [PMID: 33880190] [DOI:10.1155/2021/8876559]
18. Tripathi S, Rai R, Van Rompay-Bartels I. Quality of life: an interdisciplinary perspective. CRC Press; 2021. [URL:] [DOI:10.1201/9781003009139]
19. Quansri O, Tadros E. Advocating for wellness coaching to enhance quality of life in rehabilitation professionals. Rehabil Prof 2022;30(2). [URL:]
20. Rafiee Vardanjani L, Parvin N, Mahmoodi Shan GR, Molaie E, Shariati A, Hasheminia MA. Adherence to hemodialysis treatment and some related factors in hemodialysis patients admitted in Shahrekord Hajar hospital. J Clin Nurs Midwifery 2014;2(4):17-25. [URL:]
21. Dembowska E, Jaroń A, Gabrysz-Trybek E, Bladowska J, Gacek S, Trybek G. Quality of life in patients with end-stage renal disease undergoing hemodialysis. J Clin Med 2022;11(6):1584. [PMID: 35329910] [DOI:10.3390/jcm11061584] [PMCID: PMC8949549]
22. Hays RD, Kallich JD, Mapes DL, Coons SJ, Carter WB. Development of the kidney disease quality of life (KDQOL TM) instrument. Qual Life Res 1994;3:329-38. [PMID: 7841967] [DOI:10.1007/BF00451725]
23. Yekaninejad M, Mohammadi Zeidi I, Akaberi A, Golshan A. Validity and reliability of the kidney disease quality of life-short form (KDQOL-SF™ 1.3) in Iranian patients. J North Khorasan Univ Med Sci 2012;4(2):261-72. [URL:] [DOI:10.29252/jnkums.4.2.261]
24. Hays RD, Kallich JD, Mapes DL, Coons SJ, Amin N, Carter WB, et al. Kidney disease quality of life short form (KDQOL-SF™), version 1.3: a manual for use and scoring. RAND; 1997. [URL:]
25. Thapa D, Koirala P, Chaulagain D, Kafle T, Belbase D, Bhagat S. Assessment of quality of life and treatment adherence in patients under maintenance hemodialysis: A cross-sectional study. Birat J Health Sci 2021;6(1):1298-303. [URL:] [DOI:10.3126/bjhs.v6i1.37563]
26. Masror-Roudsari D, Dabiri-Golchin M, Parsa-Yekta Z, H H. Relationship between adherence to therapeutic regimen and health-related quality of life in hypertensive patients. Iran J Nurs 2013;26(85):44-. [URL:]
27. Hashemi S, Tayebi A, Rahimi A, Einolahi B. Examining the effect of continuous care model on adherence to dietary regimen among patients receiving hemodialysis. Iran J Crit Care Nurs 2015;7(4):215-20. [URL:]
28. Taheri-Kharameh Z, Hazavehei SMM, Ramezani T, Vahedi A, Khoshro M, Sharififard F. Assessment of illness perception and adherence to therapeutic regimens among patients with hypertension. J Educ Community Health 2016;3(2):9-15. [URL:] [DOI:10.21859/jech-03022]
29. Freire de Medeiros CMM, Arantes EP, Tajra RDdP, Santiago HR, Carvalho AF, Libório AB. Resilience, religiosity and treatment adherence in hemodialysis patients: a prospective study. Psychol Health Med 2017;22(5):570-7. [PMID: 27249545] [DOI:10.1080/13548506.2016.1191658]
30. Khalili F, Eslami AA, Farajzadegan Z, Hassanzadeh A. Association between social-psychological factors and treatment adherence behaviors among maintenance hemodialysis patients in Isfahan, Iran: A conceptual framework based on social cognitive theory. J Health Syst Res 2011;7(3):278-90. [URL:]
31. Fructuoso M, Castro R, Oliveira L, Prata C, Morgado T. Quality of life in chronic kidney disease. Nefrologia 2011;31(1):91-6. [URL:]
32. Mazairac AH, Grooteman MP, Blankestijn PJ, Lars Penne E, van der Weerd NC, den Hoedt CH, et al. Differences in quality of life of hemodialysis patients between dialysis centers. Qual Life Res 2012;21:299-307.
https://doi.org/10.1007/s11136-011-9942-3 [PMID: 21633878] [DOI:10.1007/s11136-011-9942-3 https://doi.org/10.1007/s11136-011-9956-x] [PMCID: PMC7502381]
33. Thaweethamcharoen T, Sakulbumrungsil R, Vasuvattakul S, Nopmaneejumruslers C. Quality of life and hemoglobin levels of hemodialysis patient at Siriraj Hospital. Siriraj Med J 2011;63(1):12-6. [URL:]
34. Al-Jumaih A, Al-Onazi K, Binsalih S, Hejaili F, Al-Sayyari A. Study of quality of life and its determinants among hemodialysis patients using the KDQOL-SF instrument in one center in Saudi Arabia. Arab J Nephrol Transplant 2011;4(3):125-30. [URL:] [DOI:10.4314/ajnt.v4i3.71024]
35. Holt EW, Muntner P, Joyce CJ, Webber L, Krousel-Wood MA. Health-related quality of life and antihypertensive medication adherence among older adults. Age Ageing 2010;39(4):481-7. [PMID: 20513770] [DOI:10.1093/ageing/afq040] [PMCID: PMC2886202]
36. Kim HS, So HS. A prediction model development on quality of life in kidney transplant recipients. J Korean Acad Nurs 2009;39(4):518-27. [PMID: 19726908] [DOI:10.4040/jkan.2009.39.4.518]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
اطلاعات تماس
آدرس مکاتبه: آذربایجان غربی، ارومیه، بلوار رسالت، خیابان جهاد، کوی اورژانس، معاونت تحقیقات و فناوری
صندوق پستی : ۱۱۳۸
کد پستی : ۵۷۱۴۷۸۳۷۳۴
تلفن : 31937415-۰۴۴
فاکس : 32233009-۰۴۴
پست الکترونیک :
unmf
umsu.ac.ir , j.nur.midgmail.com
