در دست انتشار
برگشت به فهرست مقالات |
برگشت به فهرست نسخه ها
یوسف محمدپور*1 
، خاطره الماسی2
، خاطره الماسی2
1- استادیار آموزش پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، ارومیه، ایران (نویسنده مسئول) ، mohammadpour.yousef@gmail.com
2- مربی پرستاری داخلی – جراحی، گروه پرستاری، واحد مهاباد، دانشگاه آزاد اسلامی، مهاباد، ایران
2- مربی پرستاری داخلی – جراحی، گروه پرستاری، واحد مهاباد، دانشگاه آزاد اسلامی، مهاباد، ایران
چکیده: (452 مشاهده)
پیش‌زمینه و هدف: معنویت به عنوان یکی از ابعاد مهم مراقبت کل‌نگر در پرستاری شناخته شده است. این مرور نظام‌مند با هدف تعیین ارتباط بین ابعاد معنوی و پیامدهای بالینی در پرستاری معاصر انجام شده است.
مواد و روش کار: این مطالعه یک مرور نظام‌مند است که با جستجوی مقالات مرتبط در پایگاه‌های داده PubMed، Scopus، Web of Science، CINAHL، Google Scholar، SID و Magiran انجام شد. تعداد 42 مقاله منتشر شده از ابتدای سال 2010 تا انتهای سال 2024 به زبان‌های انگلیسی و فارسی که ارتباط بین ابعاد معنوی مراقبت و پیامدهای بالینی را بررسی کرده بودند، وارد مطالعه شدند. کلیدواژه های مورد استفاده شامل معنویت، مراقبت معنوی، ابعاد معنوی، هوش معنوی، ارزیابی معنوی، شایستگی معنوی، مراقبت پرستاری، عملکرد پرستاری، پیامدهای بالینی، پیامدهای بیمار، کیفیت زندگی، رضایت بیمار، کاهش استرس، مراقبت جامع و معنوی بودند. کیفیت مطالعات با استفاده از ابزارهای استاندارد شامل CASP،MMAT و AMSTAR-2 ارزیابی شد.
یافته‌ها: نتایج نشان می‌دهد که ابعاد معنوی در پرستاری از جمله مراقبت معنوی، هوش معنوی، صلاحیت معنوی و مداخلات معنوی، ارتباط معناداری با پیامدهای بالینی مانند بهبود سلامت روان، افزایش بهزیستی، کیفیت زندگی، رضایت بیمار و کاهش استرس دارند. همچنین آموزش مراقبت معنوی به پرستاران می‌تواند سلامت معنوی و صلاحیت مراقبت معنوی آنها را افزایش دهد که به نوبه خود منجر به بهبود کیفیت مراقبت ارائه شده به بیماران می‌شود. چالش‌های اصلی در این زمینه شامل کمبود آموزش استاندارد، تنوع فرهنگی و مذهبی، و محدودیت‌های سازمانی است.
نتیجه‌گیری: این مطالعه مروری شواهد قوی برای اهمیت ادغام ابعاد معنوی در مراقبت پرستاری ارائه می‌دهد. توصیه می‌شود که آموزش مراقبت معنوی در برنامه‌های آموزشی پرستاری گنجانده شود و سیاست‌های سازمانی از ارائه مراقبت معنوی در محیط‌های بالینی حمایت کنند. همچنین توسعه ابزارهای ارزیابی معنوی متناسب با فرهنگ و تقویت صلاحیت معنوی پرستاران برای ارائه مراقبت معنوی مؤثر ضروری است.
فهرست منابع
1. Puchalski CM, Vitillo R, Hull SK, Reller N. Improving the spiritual dimension of whole person care: reaching national and international consensus. J Palliat Med 2014;17(6):642-56. [PMID: 24842136] [DOI:10.1089/jpm.2014.9427] [PMCID: PMC4038982]
2. Koenig HG. Religion, spirituality, and health: the research and clinical implications. ISRN Psychiatry 2012;2012:278730. [PMID: 23762764] [DOI:10.5402/2012/278730] [PMCID: PMC3671693]
3. Baldacchino DR. Teaching on the spiritual dimension in care: the perceived impact on undergraduate nursing students. Nurse Educ Today 2008;28(4):501-12. [PMID: 18039550] [DOI:10.1016/j.nedt.2007.09.002]
4. McSherry W, Jamieson S. An online survey of nurses' perceptions of spirituality and spiritual care. J Clin Nurs 2011;20(11-12):1757-67. [PMID: 21385257] [DOI:10.1111/j.1365-2702.2010.03547.x]
5. Timmins F, Connolly M, Palmisano S, Burgos D, Juárez LM, Gusman A, et al. Providing Spiritual Care to In-Hospital Patients During COVID-19: A Preliminary European Fact-Finding Study. J Relig Health 2022;61:2212-32. [PMID: 35511386] [DOI:10.1007/s10943-022-01553-1] [PMCID: PMC9069948]
6. World Health Organization. WHOQOL and spirituality, religiousness and personal beliefs (SRPB). Geneva: World Health Organization; 1998. [URL:]
7. International Council of Nurses. The ICN code of ethics for nurses. Geneva: International Council of Nurses; 2012. [URL:]
8. Balboni MJ, Sullivan A, Amobi A, Phelps AC, Gorman DP, Zollfrank A, et al. Why is spiritual care infrequent at the end of life? Spiritual care perceptions among patients, nurses, and physicians and the role of training. J Clin Oncol 2013;31(4):461-7. [PMID: 23248245] [DOI:10.1200/JCO.2012.44.6443] [PMCID: PMC4878036]
9. Cockell N, McSherry W. Spiritual care in nursing: an overview of published international research. J Nurs Manag 2012;20:958-69. [PMID: 23151098] [DOI:10.1111/j.1365-2834.2012.01450.x]
10. Ross L. Spiritual care in nursing: an overview of the research to date. J Clin Nurs 2006;15:852-62. [PMID: 16879378] [DOI:10.1111/j.1365-2702.2006.01617.x]
11. Moher D, Liberati A, Tetzlaff J, Altman DG, PRISMA Group. Preferred reporting items for systematic reviews and meta-analyses: the PRISMA statement. PLoS Med 2009;6(7):e1000097. [PMID: 19621072] [DOI:10.1371/journal.pmed.1000097] [PMCID: PMC2707599]
12. Critical Appraisal Skills Programme. CASP Randomised Controlled Trial Checklist [Internet]. 2018 [cited 2023 Dec 1]. Available from: https://casp-uk.net/casp-tools-checklists/ [URL:]
13. Critical Appraisal Skills Programme. CASP Qualitative Checklist [Internet]. 2018 [cited 2023 Dec 1]. Available from: https://casp-uk.net/casp-tools-checklists/ [URL:]
14. Hong QN, Pluye P, Fàbregues S, Bartlett G, Boardman F, Cargo M, et al. Mixed Methods Appraisal Tool (MMAT), version 2018. Registration of Copyright (#1148552), Canadian Intellectual Property Office, Industry Canada. [URL:]
15. Shea BJ, Reeves BC, Wells G, Thuku M, Hamel C, Moran J, et al. AMSTAR 2: a critical appraisal tool for systematic reviews that include randomised or non-randomised studies of healthcare interventions, or both. BMJ 2017;358:j4008. [PMID: 28935701] [DOI:10.1136/bmj.j4008] [PMCID: PMC5833365]
16. Murgia C, Notarnicola I, Caruso R, De Maria M, Rocco G, Stievano A. Spirituality and Religious Diversity in Nursing: A Scoping Review. Healthcare 2022;10:1661. [PMID: 36141273] [DOI:10.3390/healthcare10091661] [PMCID: PMC9498726]
17. Cheng Q, Liu X, Li X, Wang Y, Lin Q, Qing L, et al. Spiritual care competence and its relationship with self-efficacy: An online survey among nurses in mainland China. J Nurs Manag 2020;28(7):1677-85. [PMID: 32914508] [DOI: 10.1111/jonm.13157]
18. Petersen CL, Callahan MF, McCarthy DO, Hughes RG, White-Traut R, Bansal NK. An online educational program improves pediatric oncology nurses' knowledge, attitudes, and spiritual care competence. J Pediatr Oncol Nurs 2017;34(2):130-9. [PMID: 27207992] [DOI:10.1177/1043454216646542]
19. Hu Y, Jiao M, Li F. Effectiveness of spiritual care training to enhance spiritual health and spiritual care competency among oncology nurses. BMC Palliat Care 2019;18(1):104. [PMID: 31771570] [DOI:10.1186/s12904-019-0489-3] [PMCID: PMC6880564]
20. Cosentino C, Harrad RA, Sulla F, Bertuol M, Sarli L, Artioli G. Nursing spiritual assessment instruments in adult patients: a narrative literature review. Acta Biomed 2020;91(12-S):e2020015. [PMID: 33263349] [DOI: 10.23750/abm.v91i12-S.10998] [PMCID: PMC8023116]
21. Harrad R, Cosentino C, Keasley R, Sulla F. Spiritual care in nursing: an overview of the measures used to assess spiritual care provision and related factors amongst nurses. Acta Biomed 2019;90(4-S):44-55. [PMID: 30977748] [DOI: 10.23750/abm.v90i4-S.8300] [PMCID: PMC6625560]
22. Bangcola AA. The development of Spiritual Nursing Care Theory using deductive axiomatic approach. Belitung Nurs J 2021;7(3):163-70. [PMID: 37469349] [DOI:10.33546/bnj.1456] [PMCID: PMC10353596]
23. Meybodi AR, Mohammadi M. Identifying the components of spirituality affecting the resilience of nurses. J Nurs Manag 2021;29(7):2183-91. [PMID: 33306237] [DOI: 10.1111/jonm.13235]
24. Sharifnia AM, Fernandez R, Green H, Alananzeh I. Spiritual intelligence and professional nursing practice: A systematic review and meta-analysis. Int J Nurs Stud Adv 2022;4:100096. [PMID: 38745612] [DOI:10.1016/j.ijnsa.2022.100096] [PMCID: PMC11080324]
25. Motavakel N, Maghsoudi Z, Mohammadi Y, Oshvandi K. The Effect of Spiritual Care on Sleep Quality in Patients with Multiple Sclerosis. Avicenna J Nurs Midwifery Care 2020;28(1):36-45. [Persian] [URL:] [DOI:10.30699/ajnmc.28.1.36]
26. Rezaei AM, Naji Esfahani H, Momeni Ghaleghasemi T, Karimian J, Ebrahimi A. Relationship between spiritual health and its dimensions with stress, anxiety and depression in breast cancer patients. J Isfahan Med Sch 2012;30(195). [Persian] [URL:]
27. Fatemi MM, Nazari R, Safavi M, Naeini MK, Savadpour MT. Relationship between nurses' spirituality and patient satisfaction with nursing care. J Med Ethics 2018;5(17):121-34. [Persian] [URL:]
28. de Diego-Cordero R, Suárez-Reina P, Badanta B, Lucchetti G, Vega-Escaño J. The efficacy of religious and spiritual interventions in nursing care to promote mental, physical and spiritual health: A systematic review and meta-analysis. Appl Nurs Res 2022;67:151618. [PMID: 36116867] [DOI:10.1016/j.apnr.2022.151618]
29. Eslami Akbar R, Rahimi Z, Badiepeyma Jahromi Z. A review of spiritual care in people with heart disease: effects, challenges and solutions. Cardiovasc Nurs J 2020;9(1):216-25. [Persian] [URL:]
30. Lucchetti G, Lucchetti ALG, Koenig HG. Impact of spirituality/religiosity on mortality: comparison with other health interventions. Explore 2011;7(4):234-8. [PMID: 21724156] [DOI:10.1016/j.explore.2011.04.005]
31. Kaur D, Sambasivan M, Kumar N. Effect of spiritual intelligence, emotional intelligence, psychological ownership and burnout on caring behaviour of nurses: a cross-sectional study. J Clin Nurs 2013;22(21-22):3192-202. [PMID: 24118522] [DOI:10.1111/jocn.12386]
32. Lee SJ, Yeom HE. Influence of spirituality and job satisfaction on the compassion competence of hospice nurses. J Hosp Palliat Care 2022;25(4):169. [PMID: 37674670] [DOI:10.14475/jhpc.2022.25.4.169] [PMCID: PMC10179992]
33. Cheng Q, Liu X, Li X, Wang Y, Lin Q, Qing L, et al. Spiritual care competence and its relationship with self-efficacy: An online survey among nurses in mainland China. J Nurs Manag 2021;29(2):326-32. [PMID: 32914508] [DOI:10.1111/jonm.13157]
34. Purnamasari A, Prasetyawan RD, Rosuli A, Arifuddin YW, Munif B. Studi Korelasional Spiritualitas Dan Burnout Syndrome Perawat Ruang Kritis Selama Pandemi Covid-19. Al-Asalmiya Nurs 2023;12(2):223-33. [URL:] [DOI:10.35328/keperawatan.v12i2.2547]
35. Wisuda AC, Sansuwito TB, Suraya C, Rusmarita R, Emiliasari D. Enhancing mental well-being in coronary heart disease patients: the impact of integrated spiritual care and murottal auditory therapy on reducing anxiety and depression. Healthc Low Resour Settings 2024;12(4). [URL:] [DOI:10.4081/hls.2024.12621]
36. Willemse S, Smeets W, Van Leeuwen E, Nielen-Rosier T, Janssen L, Foudraine N. Spiritual care in the intensive care unit: An integrative literature research. J Crit Care 2020;57:55-78. [PMID: 32062288] [DOI:10.1016/j.jcrc.2020.01.026]
37. Tajbakhsh F, Hosseini M, Sadeghi Ghahroudi M, Fallahi-Khoshkenab M, Rokofian A, Rahgozar M. The effect of religious-spiritual care on anxiety post surgery coronary artery bypass graft patients. Iran J Rehab Res Nurs 2014;1(1):51-61. [URL:]
38. Ahmari Tehran H, Khalajinia Z, Heidari A, Heidari M. Explaining the Perception of Spiritual Care from the Perspective of Hospitalized Patients: A Qualitative Study. Avicenna J Nurs Midwifery Care 2024;32(1):69-79. [URL:] [DOI:10.32592/ajnmc.32.1.69]
39. Taylor EJ, Petersen C, Oyedele O, Haase J. Spirituality and spiritual care of adolescents and young adults with cancer. Semin Oncol Nurs 2015;31(3):227-41. [PMID: 26210201] [DOI:10.1016/j.soncn.2015.06.002]
40. Williams JA, Meltzer D, Arora V, Chung G, Curlin FA. Attention to inpatients' religious and spiritual concerns: predictors and association with patient satisfaction. J Gen Intern Med 2020;35(6):1780-7. [PMID: 21720904] [DOI: 10.1007/s11606-011-1781-y] [PMCID: PMC3208457]
41. de Diego-Cordero R, López-Gómez L, Lucchetti G, Badanta B. Spiritual care in critically ill patients during COVID-19 pandemic. Nurs Outlook 2022;70(1):64-77. [PMID: 34711420] [DOI:10.1016/j.outlook.2021.06.017] [PMCID: PMC8226065]
42. Mahmoodishan G, Alhani F, Ahmadi F, Kazemnejad A. Iranian nurses' perception of spirituality and spiritual care: a qualitative content analysis study. J Med Ethics Hist Med 2010;3:6. [URL:] [PMID: 23908741] [PMCID: PMC3713882]
43. Miri K, Keshavarz A, Shirdelzadeh S, Parsa M. The relationship between nurses' spiritual intelligence and quality of nursing care based on nurses' & patients' viewpoints. Nurs Midwifery J 2015;13(6):518-24. [URL:]
44. Johnson JR, Engelberg RA, Nielsen EL, Kross EK, Smith NL, Hanada JC, et al. The association of spiritual care providers' activities with family members' satisfaction with care after a death in the ICU. Crit Care Med 2014;42(9):1991-2000. [PMID: 24797373] [DOI:10.1097/CCM.0000000000000412] [PMCID: PMC4134753]
45. Harrad R, Cosentino C, Keasley R, Sulla F. Spiritual care in nursing: an overview of the measures used to assess spiritual care provision and related factors amongst nurses. Acta Biomed 2019;90(4-S):44-55. [PMID: 30977748] [DOI: 10.23750/abm.v90i4-S.8300] [PMCID: PMC6625560]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
اطلاعات تماس
آدرس مکاتبه: آذربایجان غربی، ارومیه، بلوار رسالت، خیابان جهاد، کوی اورژانس، معاونت تحقیقات و فناوری
صندوق پستی : ۱۱۳۸
کد پستی : ۵۷۱۴۷۸۳۷۳۴
تلفن : 31937415-۰۴۴
فاکس : 32233009-۰۴۴
پست الکترونیک :
unmf
umsu.ac.ir , j.nur.midgmail.com
