دوره 21، شماره 5 - ( مرداد 1402 )                   جلد 21 شماره 5 صفحات 423-415 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Jasemi M, Mirzaie R, Cheragi R, Alinejad V. THE EFFECT OF ROLE-PLAYING THERAPEUTIC COMMUNICATION TRAINING IN NURSES ON PATIENTS' ANXIETY BEFORE SURGERY; A QUASI-EXPERIMENTAL STUDY. Nursing and Midwifery Journal 2023; 21 (5) :415-423
URL: http://unmf.umsu.ac.ir/article-1-4779-fa.html
جاسمی مدینه، میرزایی روشنک، چراغی رزیتا، علی‌نژاد وحید. تاثیر آموزش ارتباطتأثیر آموزش ارتباط درمانی به روش ایفای نقش در پرستاران بر اضطراب بیماران قبل از عمل جراحی؛ یک مطالعه نیمه تجربی درمانی به روش ایفای نقش در پرستاران بر اضطراب بیماران قبل از عمل جراحی ؛ یک مطالعه نیمه تجربی. مجله پرستاری و مامایی. 1402; 21 (5) :415-423

URL: http://unmf.umsu.ac.ir/article-1-4779-fa.html


1- دانشیار آموزش پرستاری، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، ارومیه، ایران
2- دانشجوی کارشناسی ارشد، پرستاری داخلی جراحی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، ارومیه، ایران (نویسنده مسئول)
3- مربی پرستاری، دانشکده پرستاری و مامایی ، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، ارومیه، ایران
4- استادیار آمار زیستی، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، ارومیه، ایران
متن کامل [PDF 456 kb]   (643 دریافت)     |   چکیده (HTML)  (646 مشاهده)
متن کامل:   (131 مشاهده)
مقدمه
جراحی از هر نوعی که باشد به‌عنوان یک تجربه اضطراب‌آور مطرح می‌شود چراکه تهدیدی برای تمامیت بدن و گاهی تهدیدی برای زندگی است (1،2) مراحل قبل از عمل، روز عمل و نگرانی در مورد نتایج آن همگی باعث اضطراب می‌شود. اضطراب از زمان برنامه‌ریزی برای عمل آغازشده و در لحظه ورود به بیمارستان به اوج خود می‌رسد (3). در این میان جراحی شکم از اهمیت بسزایی برخوردار هست زیرا از یک‌سو سالیانه هزاران نفر تحت عمل جراحی شکم قرار می‌گیرند و از سوی دیگر افرادی که تحت این عمل جراحی قرار می‌گیرند تا چندین هفته نباید کارهای سنگین انجام دهند و باید حتماً مراقبت‌های پس از جراحی شکم قرار گیرند تا نتایج مطلوب‌تری کسب کنند. ازنظر بالینی نقش پرستاری در مراقبت از بیمار دردمند منحصربه‌فرد است چون وقت بیشتری را با بیمار دردمند می‌گذراند (4،5) اختلالات اضطرابی در 22 درصد بیماران کاندید عمل جراحی مشاهده شده است (6). اضطراب احساسی مبهم و ناخوشایند است و دریک تقسیم‌بندی، اضطراب به‌صورت بروز علائم جسمی، شناختی، رفتاری و ادراکی تعریف شده است، اغلب علامت‌های جسمی اضطراب بر دیگر علائم غلبه داشته (7) و با تحریک پاسخ سمپاتیکی منجر به تأخیر در روند بهبودی زخم و اتلاف انرژی جسمی و روانی و تأثیر منفی روی خلق بیمار می‌گذارد و شانس بروز دیس ریتمی، افزایش فشارخون و تشدید درد را بالا می‌برد که درنهایت تمامی این پیامدهای منفی منجر به افزایش اقامت بیمار در بیمارستان و بالا رفتن هزینه‌های درمانی می‌شود (8). ازجمله روش‌هایی که برای کاهش اضطراب مورداستفاده قرار می‌گیرد روش‌های دارویی و غیردارویی را می‌توان نام برد (9). اکثر پزشکان به‌طور سنتی، برای کاهش اضطراب بیماران تحت عمل جراحی از روش‌های دارویی استفاده می‌کنند که این داروها عوارض جانبی ناخواسته ازجمله خواب‌آلودگی و سرکوب سیستم تنفسی را در پی دارد (10،11). علاوه بر این، مداخلات دارویی و برنامه‌های آماده‌سازی اغلب وقت‌گیر است و به افزایش هزینه‌های مراقبت بهداشتی می‌انجامد (11،12). از روش‌های غیردارویی می‌توان درمان‌های تکمیلی مانند: رایحه‌درمانی، مراقبه، ماساژ درمانی، آرام‌سازی عضلات، موسیقی‌درمانی، تصویرسازی هدایت‌شده را نام برد (13). از مزایای درمان‌های غیر دارویی می‌توان ارزان بودن، سادگی اجرا، غیرتهاجمی و همچنین نداشتن عوارض شیمیایی اشاره نمود (14).
 ارتباط درمانی یکی از روش‌های کاهش اضطراب است که به‌عنوان یکی از جنبه‌های مهم از مراقبت پرستاری در نظر گرفته می‌شود (15). ارتباط فرایندی است که در راستای اثرگذاری، کسب حمایت متقابل و آنچه جهت تندرستی و بقا ضرورت دارد، مورداستفاده قرار می‌گیرد (16). فن‌های ارتباط درمانی توسط پرستاران نه‌تنها باعث پیدایش برخی از تغییرات رفتاری آن‌ها می‌شود، بلکه برخی از تغییرات مثبت در شرایط بالینی بیمار نیز به دنبال خواهد داشت (17،18). مطالعات نشان می‌دهد که ارتباط مطلوب بین پرستار و بیمار می‌تواند به سلامت بیمار نه‌تنها در زمینه بیماری، بلکه همچنین سلامت جسمی، روحی، روانی و احساسی وی کمک کرده و آن را بهبود بخشد (19). مطالعات موجود در این زمینه برای آموزش مهارت‌های ارتباطی، از روش‌های متفاوتی استفاده کرده‌اند (20،21) که تأثیر هر روش با روش دیگر متفاوت بوده است (22). حدود 80 درصد آموزش‌های ارائه‌شده در عرض 8 هفته فراموش‌شده و فرصت تفکر که امری ضروری در یادگیری است، به فراگیران را نمی‌دهد (23،24).
روش ایفای نقش یک فن شیبه سازی است که شرکت‌کننده‌ها بدون ترس از خطرات احتمالی به بیمار، روش‌های مراقبتی را اجرا کرده و با بیمار نما ارتباط برقرار می‌کنند. افراد شرکت‌کننده با نمایش دادن موقعیت‌های دارای مسئله و سپس بحث درباره آن‌ها، مسائل مربوط به مقوله موردنظر را کشف می‌کنند. آن‌ها می‌توانند احساسات، نگرش‌ها، ارزش‌ها و راهبردهای حل مسئله در خصوص موضوع مورد آموزش را کشف کنند. مزایای این روش آموزشی بیشتر به طبیعت تجربی و واقع‌گرایانه آن بر می‌گردد. از ویژگی‌های ممتاز ایفای نقش این است که مشاهده‌کنندگان با عملیات نمایش و ایفاگران نقش، ارتباط عاطفی برقرار می‌کنند و این حالت عاطفی، در یادگیری و القای احساسات تأثیر فراوانی دارد و چون تمام حواس فراگیران برای مشاهده نمایش به کار گرفته می‌شود، عمل یادگیری نیز بهتر انجام می‌گیرد و مشارکت‌کنندگان را به بهبود رفتارهای مطلوب در موقعیت‌های معین هدایت می‌کند، اما هنوز به‌عنوان یکی از روش‌های تدریس جایگاه خود را در اکثر دانشکده‌های پزشکی باز نکرده است و همچنین در کشور ما اطلاعات موجود در زمینه آموزش با روش ایفای نقش در حرفه پرستاری و میزان اثربخشی آن بسیار محدود است (25،26). با توجه به میزان بالای اضطراب کنترل نشده در بیماران قبل از عمل جراحی شکم و عوارض این اضطراب بر این بیماران از یک‌سو و اثرات سازنده ارتباط درمانی پرستاران بر کاهش این اضطراب و ناکافی بودن مهارت ارتباطی پرستاران از سوی دیگر، مطالعه فوق درصدد است با بررسی تأثیر آموزش فن‌های ارتباط درمانی به پرستاران با روش ایفای نقش بر سطح اضطراب بیماران قبل از عمل جراحی شکم، روش‌های آموزشی جدید جهت ارتقای مهارت ارتباط درمانی پرستاران و به‌موازات آن کاهش سطح اضطراب بیماران فراهم آورد.

مواد و روش کار
 پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه تجربی به‌صورت پیش‌آزمون – پس‌آزمون در گروه مداخله و کنترل می‌باشد. در مرحله اول محقق بعد از تصویب در شورای پژوهشی دانشکده و اخذ مجوز از کمیته اخلاق دانشگاه (با کد اخلاق IR.UMSU.REC.1399.200)، به محیط پژوهش که مرکز آموزشی- درمانی امام خمینی (ره) و بیمارستان امام رضا (ع) ارومیه می‌باشد، مراجعه کرد و هماهنگی لازم با مسئولین مربوطه به عمل آورد. در مرحله دوم تمامی پرستاران مشغول به کار در سه شیفت کاری بخش‌های جراحی مردان (20 پرستار) و جراحی زنان (22 پرستار) بیمارستان امام خمینی (ره) ارومیه و تمامی پرستاران مشغول به کار در سه شیفت کاری بخش‌های جراحی مردان (15 پرستار) و جراحی زنان (18 پرستار) بیمارستان امام رضا (ع) ارومیه با روش سرشماری با توجه به معیارهای ورود که شامل تمایل برای شرکت در پژوهش، دارا بودن مدرک تحصیلی پرستاری (کارشناسی و کارشناس ارشد)، حداقل یک سال سابقه کاری، رضایت به شرکت در مطالعه، عدم آشنایی قبلی با الگوی ایفای نقش جهت دریافت محتوای آموزش‌های لازمه در قالب هفت جلسه دوساعته وارد مطالعه شدند. که در گروه مداخله 16 نفر از پرستاران بیمارستان امام خمینی (ره) ارومیه و 13 نفر از بیمارستان امام رضا (ع) ارومیه که تمایل به شرکت در مطالعه داشتند به‌عنوان گروه کنترل به روش سرشماری انتخاب شد. در این میان 3 نفر در گروه مداخله بیش از یک جلسه آموزشی غیبت داشتند، از مطالعه خارج شدند. آموزش روش ایفای نقش طی چند مرحله و به‌صورت زیر اجرا شد:
گام اول و دوم (آمادگی گروه و انتخاب ارائه‌دهندگان): ابتدای روز اول، اهداف و نحوه همکاری به اطلاع پرستاران رسید و سپس دو نفر از پرستاران هر گروه به‌عنوان ایفاکننده نقش انتخاب شدند. سپس سناریوهای از قبل تهیه‌شده به پرستاران منتخب آموزش داده شد.
 گام سوم و چهارم (صحنه‌آرایی و آماده کردن تماشاگران): در روز دوم در گام صحنه‌آرایی، اتاق آموزش به‌عنوان صحنه نمایش انتخاب شد. جهت آماده کردن تماشاگران، به سایر پرستاران همان گروه، روش کار، وظایف و نحوه پرسیدن سؤالات و بحث توضیح داده شد.
گام پنجم (اجرای نقش): سپس در روز سوم تا ششم، 2 سناریو در خصوص تکنیک‌های ارتباط درمانی در یک بازه زمانی یک و نیم تا 2 ساعته خارج از زمان کاری انجام شد. لازم به ذکر است که 1 سناریو مثبت و 1 سناریو جهت بازتاب اثرات منفی طراحی شد.
گام ششم (بحث): بعد از اتمام هر سناریو بحث و ارزشیابی توسط تماشاگران انجام و کلیه نکات اعمال و ایفای نقش در صورت نیاز مجدداً تکرار شد. در اتمام بحث محقق موارد مهم را مجدداً موردبحث قرار داد.
گام هفتم (تعمیم و ارائه تجارب به موقعیت‌ها و افراد دیگر): در روز هفتم این مرحله انجام گرفت.
پرستاران بیمارستان امام خمینی (ره) به‌عنوان گروه ایفای نقش بود و پرستاران بیمارستان امام رضا (ع) تنها مراقبت‌های روتین را برای بیماران انتخاب شده به اجرا در آوردند. در مرحله سوم با در نظر گرفتن معیارهای ورود برای بیماران که شامل: (توانایی خواندن و نوشتن، نداشتن اختلالات خلقی و عدم ابتلا به بیماری‌های سیستمیک از قبیل دیابت و بیماری‌های قلبی و عروقی، عدم دریافت داروهای آرام‌بخش، ضددرد یا داروهای مؤثر بر اضطراب مثل ایندرال بیش از یک ماه، عدم سابقه بیماری غده تیروئید و مصرف داروهای مؤثر بر آن، عدم اعتیاد به مواد مخدر، نداشتن سابقه عمل جراحی، سن بالای 18 سال و کمتر از 65 سال) و معیار خروج (عدم تمایل برای ادامه در مطالعه)، بیماران کاندید عمل جراحی شکم مراجعه‌کننده به مرکز آموزشی درمانی امام خمینی (ره) ارومیه و بیمارستان امام رضا (ع) که تحت مراقبت پرستاران تحت مطالعه بودند، انتخاب شدند. روش نمونه‌گیری این بیماران به‌صورت تصادفی با استفاده از جدول اعداد و با در نظر گرفتن سه بیمار تحت مراقبت هر پرستار انجام شد. این کار تا تکمیل حجم نمونه موردنظر (40 بیمار کاندید عمل جراحی شکم) در هر یک از بیمارستان‌ها ادامه یافت. حجم نمونه با اطمینان 95% و آلفای 5 درصد و دقت 1/0 تعداد 40 بیمار کاندید جراحی شکم جهت انجام مطالعه از بیمارستان امام خمینی برای گروه مداخله و 40 بیمار کاندید جراحی شکم در همان زمان ذکرشده از بیمارستان امام رضا جهت انجام مطالعه به‌عنوان گروه کنترل مدنظر قرار گرفت.
ابزار سنجش شامل پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک (سن، جنس، تأهل، تحصیلات، نوع عمل جراحی، سابقه بستری، سابقه جراحی) و مقیاس اضطراب آشکار و نهان اسپیلبرگر (STAI) است که به‌صورت خودگزارش دهی تکمیل شد. این پرسشنامه دو قسمت دارد که قسمت اول مربوط به بررسی حالت اضطراب فرد (اضطراب موقعیتی) و شامل 20 سؤال در مقیاس لیکرت می‌باشد. و قسمت دوم پرسشنامه نیز 20 سؤال دارد که هر سؤال دارای مقیاس درجه‌بندی و به‌منظور اندازه‌گیری صفت اضطرابی فرد (اضطراب خصیصه‌ای) است که به هر یک از گزینه‌ها به ترتیب امتیاز یک تا چهار داده می‌شود. در پایان جمع امتیازهای به دست آمده برای هردو قسمت (موقعیتی و خصیصه‌ای) به‌طور جداگانه محاسبه‌شده و نهایتاً نمره‌ای بین 20 تا 80 برای هر نفر ثبت می‌شود. نمره‌گذاری این پرسشنامه به‌این‌ترتیب است که به هر یک از سؤالات، بر اساس پاسخ‌داده‌شده، نمره‌ای بین 1 تا 4 تخصیص می‌یابد. نمره یک نشان‌دهنده عدم اضطراب و نمره 4 نشان‌دهنده حضور بالایی از اضطراب است. بنابراین، نمرات هرکدام از دو مقیاس اضطراب آشکار و پنهان، می‌تواند در دامنه‌ای بین 20- 80 قرار بگیرد. میزان اضطراب بیماران با توجه به نمرات اخذشده از اضطراب خفیف تا اضطراب بسیار شدید در نظر گرفته خواهد شد. در هر دو اضطراب آشکار و پنهان، میزان اضطراب از 20-31 اضطراب خفیف، 32-42 اضطراب متوسط به پایین، 43-53 اضطراب متوسط به بالا در نظر گرفته می‌شود. در اضطراب آشکار، میزان اضطراب بین 54- 64 و در اضطراب پنهان نمره بین 53-62 اضطراب نسبتاً شدید، نمره 65-75 در اضطراب آشکار و میزان اضطراب بین 63-72 در اضطراب پنهان، اضطراب شدید، و نهایتاً میزان اضطراب 76 به بالا در اضطراب آشکار و نمره 73 به بالا در اضطراب پنهان، اضطراب بسیار شدید در نظر گرفته می‌شود. روایی و پایایی این ابزار در مطالعه اسپیل برگر و همکاران، ضریب آلفای کرونباخ مقیاس‌های اضطراب آشکار و پنهان به ترتیب 92/0 و 90/0 گزارش شده است.، همچنین در مطالعه مهرام ضرایب بازآزمایی مقیاس‌های اضطراب آشکار و پنهان به ترتیب 62/0 و 68/0 محاسبه شده است (27،28). جهت کدگذاری و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS نسخه 16 استفاده شد. جهت توصیف و آنالیز داده‌ها از هر دو بخش آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده شد. در بخش آمار توصیفی برای داده‌های کیفی تعداد و درصد و برای داده‌های کمی میانگین و انحراف معیار گزارش شد. در بخش آمار استنباطی ابتدا فرض نرمالیتی متغیرها با استفاده از آزمون کولوموگروف اسمیرنوف برسی شد. اگر فرض نرمالیتی برقرار بود از آزمون‌های آزمون تی تست مستقل و زوجی و در غیر این صورت از آزمون‌های معادل ناپارامتریک آن‌ها استفاده شد. سطح اطمینان آماری 05/0 در نظر گرفته شد.

یافته‌ها
نتایج آزمون‌های آماری اختلاف معناداری بین متغیرهای جمعیت شناختی کیفی در دو گروه ایفای نقش و کنترل نشان ندادند. به‌عبارت‌دیگر در دو گروه ازلحاظ جنسیت (63/0P=)، ازلحاظ وضعیت تأهل (62/0P =)، تحصیلات (55/0P =)، ازنظر سکونت (31/0P =) همگن (همسان) بودند.. همچنین نتایج نشان داد که میانگین سن بیماران کاندید عمل جراحی در دو گروه مداخله و کنترل به ترتیب برابر است با (28/11± 53/38) و (98/11± 18/36) که نشان‌دهنده اختلاف چشمگیری بین دو گروه مداخله و کنترل وجود ندارد. بر همین اساس نتایج آزمون تی تست مستقل در این مطالعه، دو گروه ازنظر میانگین سنی (369/0P =) همگن بودند (جدول 1).
 
جدول (1): مقایسه مشخصات جمعیت شناختی بین دو گروه مداخله و کنترل
متغیر کیفی گروه مداخله گروه کنترل مقدار آزمون آماری
تعداد درصد تعداد درصد
جنسیت زن 13 5/32 15 5/37 639/0P* =
1 df=
220/0x2 =
مرد 27 5/67 25 5/62
تأهل متأهل 29 5/72 27 5/67 626/0P* =
1 df=
238/0x2 =
مجرد 11 5/27 13 5/32
تحصیلات بی‌سواد 15 5/37 17 5/42 558/0P** =
3 df=
راهنمایی 6 15 7 5/17
دیپلم 10 25 5 5/12
دانشگاهی 9 5/22 11 5/27
ساکن شهر 27 5/67 31 5/77 317/0P* =
1 df=
x2 = 003/1
روستا 13 5/32 9 5/22
متغیر کمی گروه مداخله گروه کنترل مقدار آزمون آماری
میانگین انحراف معیار میانگین انحراف معیار
سن 53/38 28/11 18/36 98/11 369/0 P =
903/0- t =
78 df=
نتایج نشان داد که میانگین و انحراف معیار نمرات اضطراب آشکار گروه‌های مداخله و کنترل قبل از آموزش مهارت‌های ارتباطی با روش ایفای نقش به ترتیب برابر ) 73/15 ± 09/ 43 و 11/12 ± 65/45) و نمرات اضطراب پنهان گروه‌های کنترل و مداخله قبل از آموزش به ترتیب برابر )85/9 ± 39/44 و 65/16 ± 28/ 42(بود. نتایج آزمون تی زوج اختلاف آماری معنی‌داری را در دو گروه قبل از مداخله ازنظر نمره اضطراب آشکار (t= -0.39, P=0.69) و اضطراب پنهان (t= -0.34, P=0.72) نشان نداد. همچنین نتایج نشان داد که میانگین و انحراف معیار نمرات اضطراب آشکار گروه‌های مداخله و کنترل بعد از آموزش مهارت‌های ارتباطی با روش ایفای نقش به ترتیب برابر)97/9 ± 92/39 و 85/13 ± 62/47(و اضطراب پنهان گروه کنترل و مداخله به ترتیب برابر) 25/12 ± 92/41 و 80/12 ± 80/38 (بود. نتایج آزمون تی زوج اختلاف آماری معنی‌داری را در گروه مداخله ازنظر نمره اضطراب آشکار (t= 2.853, P=0.006) و اضطراب پنهان (t= -0.34, P=0.001) و اضطراب کل (t= -0.34, P=0.002) نشان داد نشان داد (جدول 2).
 
جدول (2): بررسی و مقایسه نمرات اضطراب آشکار در گروه‌های کنترل و مداخله قبل و بعد از آموزش مهارت‌های ارتباطی
متغیر گروه نمره اضطراب قبل از مداخله نمره اضطراب بعد از مداخله آزمون آماری تی سطح معنی‌دار
میانگین انحراف معیار میانگین انحراف معیار
اضطراب آشکار مداخله 09/43 73/15 92/39 97/9 t= 2.853 P=0.006
کنترل 65/45 11/12 62/47 85/13 t= -0.39 P=0.69
اضطراب پنهان مداخله 28/ 42 65/16 80/38 80/12 t= -0.34 P=0.001
کنترل 39/44 85/9 92/41 25/12 t= -0.34 P=0.72
اضطراب کل مداخله 13/74 12/10 61/65 91/13 t= 3. 531 P=0.002
کنترل 47/72 42/9 17/71 46/11 t= 2.241 P=0.54
بحث و نتیجه‌گیری
 یافته‌های این مطالعه نشان داد که دو گروه کنترل و ایفای نقش ازنظر متغیرهای زمینه‌ای شامل سن، جنس، وضعیت تأهل، تحصیلات و نوع سکونت که می‌توانند بر نتایج مطالعه تأثیر داشته باشند ازنظر آماری تفاوت معناداری نداشتند، لذا وجود تفاوت معنادار در متغیر وابسته در گروه مداخله قبل و بعد از آموزش ارتباط درمانی ناشی از تأثیر مثبت اجرای روش آموزشی ایفای نقش بوده است.
میانگین نمره اضطراب آشکار در گروه ایفای نقش قبل و بعد از مداخله اختلاف آماری معناداری یافت ولی در گروه کنترل اختلاف معنادار آماری مشاهده نگردید. این یافته همسو با مطالعه اریک[1] و همکاران بود، آن‌ها در مطالعه خود مهارت هاری ارتباطی را بر اساس مدل روابط بین فردی پپلا[2] آموزش دادند. که نهایتاً سطح اضطراب بیماران در گروه مداخله برخلاف گروه کنترل به‌طور قابل‌توجهی قبل از عمل کاهش یافته بود (29). علی‌رغم اینکه این مطالعه در کشور ترکیه و در زمینه فرهنگی متفاوتی انجام شده است ولی نتایج مشابهی با مطالعه ما داشته است، که این امر نشان‌دهنده اهمیت آموزش قبل عمل برای کاهش اضطراب بیماران است چراکه اضطراب قبل عمل می‌تواند آثار نامطلوبی بر نتایج عمل جراحی داشته باشد (29). همچنین رضایی نایه و همکاران (1395) در مطالعه‌ای نشان دادند که آموزش مهارت‌های ارتباطی به پرستاران باعث کاهش معنی‌دار در میزان تهدید و ضرب‌وجرح جسمی و خشونت کلی و درنهایت کاهش استرس و اضطراب بیماران می‌شود (30،31) که این مطالعه همسو با مطالعه ما بود.
یافته‌های این مطالعه نشان داد که میانگین نمره اضطراب پنهان در گروه ایفای نقش قبل از مداخله و بعدازآن اختلاف آماری معناداری یافت ولی در گروه کنترل اختلاف معنادار آماری مشاهده نگردید. این یافته همسو با مطالعه جاسمی و همکاران می‌باشد که میزان اضطراب بیماران تحت جراحی قلب را بررسی کردند، یافته‌های مطالعه ایشان نشان داد که آموزش قبل از عمل موجب کاهش معنی‌دار میانگین نمره اضطراب آشکار و پنهان و نمره کلی اضطراب گروه مداخله می‌گردد (33). در مقابل مطالعه محمودی و همکاران حاکی از عدم تفاوت معنی‌دار بود. آن‌ها در مطالعه‌ای نیمه تجربی میزان اثربخشی ارتباط پرستار - بیمار در کاهش حالات هیجانی (اضطراب، استرس، و افسردگی) بیماران بخش اورژانس بررسی کردند. نتایج این مطالعه حاکی از آن بود که میزان استرس، اضطراب و افسردگی در بیماران اورژانس زیاد است. اجرای پروتکل " برقراری ارتباط مؤثر با بیمار " توسط پرستاران باعث کاهش معنی‌دار میزان افسردگی، استرس و اضطراب پنهان بیماران نمی‌شو (34)، دلیل این تضاد را شاید بتوان این‌طور بیان کرد که نوع متد آموزشی در دو مطالعه متفاوت بوده است، چراکه مطالعه ما با استفاده از روش نوین و تجربی ایفای نقش به بررسی تأثیر مهارت‌های ارتباطی بر اضطراب بیماران پرداخته است ولی در مطالعه محمودی و همکاران با روش معمول (سخنرانی) مهارهای ارتباطی را آموزش داده است. همچنین حجم نمونه در مطالعه ما در مقایسه با مطالعه محمودی و همکاران بیشتر بوده است که این امر می‌تواند بر نتایج کار تأثیر داشته باشد.
زارع و همکاران (1395) مطالعه‌ای باهدف بررسـی اثـرات آگاهـی دادن قبـل از عمـل جراحـی بـر میـزان اسـترس و اضطـراب در بیمـاران تحـت جراحـی ارتوپـدی انجـام دادند. نشـان دادنـد کـه میـزان میانگیـن اضطـراب قبـل از جراحـی در گـروه مداخلـه نسـبت بـه میانگیـن میـزان اضطـراب پـس از جراحـی، به‌طور معنـاداری کاهـش یافتـه اسـت. همچنیـن میانگیـن اضطـراب بیمـاران در گـروه مداخلـه در مقایسـه بـا گـروه شـاهد، به‌طور قابل‌توجهی کاهـش یافتـه بـود (35). این مطالعه همسو با مطالعه ما بود. همچنین فهیمی و همکاران (1397) در مطالعه‌ای به بررسی و مقایسه تأثیر آموزش از طریق مولتی‌مدیا بر اضطراب، قبل و بعد از عمل بیماران تحت عمل جراحی عروق کرونری پرداختند. نشان دادند که میانگین نمره اضطراب بیماران در طول زمان تفاوت معنی‌داری نشان داد؛ به‌طوری‌که میزان اضطراب آشکار، پنهان و مجموع بیماران در زمان اکستوبه شدن نسبت به دو مرحله قبلی کاهش معنی‌داری داشت (36). این مطالعه همسو با مطالعه ما بود. ازآنجاکه با انجام مداخلات آموزشی، اضطراب بیماران نسبت به قبل از عمل کاهش یافت، انجام مداخلات آموزشی از قبیل مهارت‌های ارتباطی قبل از عمل به‌منظور کاهش اضطراب این بیماران توصیه می‌شود. از محدودیت‌های مطالعه فوق می‌توان به‌احتمال تداخل کلاس‌های مربوط به آموزش شیوه ایفای نقش با شیفت کاری پرستاران اشاره کرد که برای رفع مشکل مذبور هماهنگی لازم برای زمان‌بندی کلاس‌ها با پرستاران و سرپرستاران صورت گرفت. از دیگر محدودیت‌های مطالعه، احتمال عدم همکاری و وضعیت روحی روانی مشارکت‌کنندگان در حین تکمیل پرسشنامه بود که در اختیار محقق نبود. پیشنهاد می‌شود مطالعه مشابه بر روی بیماران با حجم نمونه بیشتر و تحت سایر انواع عمل‌های جراحی صورت گیرد.

نتیجه‌گیری
اکثر بیماران قبل از مواجه با مداخلات تهاجمی مانند شروع عمل جراحی یا حتی ورود به اتاق عمل جراحی دچار اضطراب هستند. پس پیرو رسالت حرفه پرستاری و پزشکی که مراقبت‌کننده سلامتی باید مرهمی بر آلام جسمی و روحی بیمار خود باشد؛ ایدئال آن است که بیماران قبل از تمامی پروسیجرهای جراحی و تهاجمی مخصوصاً ورود به اتاق عمل رها از اضطراب، ترس و هیجان باشند. برای نیل به این هدف تاکنون روش‌های مختلفی به اجرا گذاشته‌شده و مزایا و معایبی برای هرکدام ذکر شده است. با توجه به مؤثر بودن، کم‌هزینه بودن و عملی بودن طرح آموزش مهارت‌های ارتباطی به روش ایفای نقش، پیشنهاد می‌شود که مسئولین پرستاری و دیگر اعضای تیم مراقبت سلامت با بهره‌جویی از روش‌ها و مداخلات به کار گرفته شده در پژوهش حاضر، موجبات کاهش سطح اضطراب و در نتیجه بهبود خدمات مراقبتی و افزایش رضایتمندی بیماران تحت عمل جراحی را فراهم نمایند.

تشکر و قدردانی
این مطالعه برگرفته از پایان‌نامه کارشناسی ارشد با کد اخلاق IR.UMSU.REC.1399.200 است. پژوهشگران بر خود لازم می‌دانند تا از مسئولین دانشگاه علوم پزشکی ارومیه همچنین مسئولین و مربیان محترم دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه، پرستاران بزرگوار و پرتلاش و تقدیر و تشکر نماید.

نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: پرستاری

فهرست منابع
1. Rose J, Weiser TG, Hider P, Wilson L, Gruen RL, Bickler SW. Estimated Need for Surgery Worldwide based on Prevalence of Diseases: a Modelling Strategy for the WHO Global Health Estimate. Lancet Glob Health 2015;3 (2): 13-20.10.1016/s2214-109x(15)70087-2 2. Tol A, Pardel Shahri M, Esmaelee Shahmirzadi S, Mohebbi B, Javadinia SA. Effect of Blended Education Program on Anxiety Among Orthopedic Patients Surgery. J Nurs Edu 2013;2(3):1-8. 10.1016/S2214-109X(15)70087-2 [] [PMID]
2. Ghardashi F. Factors Affecting Preoprative Anxiety. Koomesh. 2007; 8(3): 123-36. (Persian) [URL]
3. Ghazanfari Z, Forough Ameri G, Mir Hosseini M. The nursing staff view about barriers of using pain relief methods. Iran J Crit Care Nurs 2011;3(4):153-6 (Persian) [URL]
4. Bahrami M, Dehghani S, Eghbali M, Beigi RD. The Effect of a Communicative-Educative Program on Patients' Satisfaction from Pain Management Following Cancer Surgery. Med Ethics J 2014;8(26):47-67. [URL]
5. hani Dehkordi F, Amirian Z. The Impact of Abdominal Binder on the Pain Intensity and Satisfaction of the Hospitalized Patients after Abdominal Surgery. Iran J Nurs 2015;28(96):22-9. [DOI:10.29252/ijn.28.96.22]
6. Berns GS, Capra CM, Moore S, Noussair C. Neural Mechanisms of the Influence of Popularity on Dolescentratings of Music. NeuroImage 2010;49(3):2687-96. [DOI:10.1016/j.neuroimage.2009.10.070] [PMID] [PMCID]
7. Valiee S, Bassampour SS, Nasrabadi AN, Pouresmaeil Z, Mehran A. Effect of Acupressure on Preoperative Anxiety: a Clinical Trial. Journal of Perianesthesia Nursing. 2012; 27(4): 259-66. (Persian) Asilioglu K, Celik SS. The Effect of Preoperative Education on Anxiety of Open Cardiac Surgery Patients. Patient Educ Couns 2004; 53(1):65-70. [DOI:10.1016/j.jopan.2012.05.003] [PMID]
8. Mirkarimi M. The Effects of Aromatherapy on Anxiety and Depression of Nursing Students. Islamic Azad University, Tehran Medical Branch: 2009. (Persian) [URL]
9. Bahrami N, Soleimani MA, Sharifnia H, Shaigan H, Sheikhi MR, Mohammad-Rezaei Z. Effects of Anxiety Reduction Training on Physiological Indices and Serum Cortisol Levels Before Elective Surgery. Iran J Nurs Midwifery Res 2013; 18(5): 416. (Persian) [] [PMCID]
10. Bassampour S, Nikbakht Nasrabadi A, Mehran A, Poresmaeil Z, Valiee S. Effect of Acupressure on Patients' Anxiety and Vital Sign before Abdominal Surgeries. Hayat 2009; 14(2): 23-34. (Persian) [Google Scholar]
11. Goli, R, Arad, M, Mam-Qaderi, M, & Parizad, N. Comparing the effects of geranium aromatherapy and music therapy on the anxiety level of patients undergoing inguinal hernia surgery: A clinical trial. Explore 2020:1-7. [DOI:10.1016/j.explore.2020.08.004] [PMID]
12. Tadaionfar M, Mohebi M, Koshan M, Rakhshani M. The Effects of Guided Imagery on Anxiety Level of the Patients Undergoing Appendectomy. J Sabzevar Univ Med Sci 2014; 20(5): 681-85 (Persian) [Google Scholar]
13. Uzun S, Rural H, Uzun M. State and Tait Anxiety Levels before Coronary Angiography. J Clin Nurs 2008;12: 602-7. [DOI:10.1111/j.1365-2702.2007.02018.x] [PMID]
14. Lorie M, Force M, Sebold M. Aromatherapy and Reducing Preprocedural Anxiety. Gastroenterol Nurs 2006; 29(6): 466-741. [DOI:10.1097/00001610-200611000-00005] [PMID]
15. Mazlom S, Navidi F, Hajimohamadi F, Ghanbari B. The Effect of Communication to Patient before Anesthesia on Postoperative Pain and Agitation. Mashhad Univ Med Sci J 2012.
16. Meleis AI. Theoretical Nursing: Development and Progress. 3rd ed. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins; 2005 [Google Scholar]
17. De Almeida Araujo IM, da Silva RM, Bonfim IM, Fernandes AF. Nursing Communication in Nursing Care to Mastectomized Women: a Grounded Theory Study. Rev Lat Am Enfermagem 2010; 18(1):54-60. https://doi.org/10.1590/S0104-11692010000100009 [DOI:10.1590/s0104-11692010000100009] [PMID]
18. Nasiripour A, Saeedzadeh ZS, Sabahi Beedgoli M, Correlation between Nurses Communication Skills and Inpatient Service Quality in the Hospital of Kashan University of Medical Sciences. J Health Promot Manag 2012;1(1):45-54. (Persian) [Google Scholar]
19. Kosar Fahimi, Ali Abbasi, Mahdi Zahedi, Farzaneh Amanpour, Maryam Gilani, Hossein Ebrahimi, Investigation of the Effect of Multimedia Education on Anxiety Before and After Surgery in Patients Undergoing Coronary Artery Bypass Graft Surgery Sci J Hamadan Nurs Midwifery Fac 2018; 26(3): 137-44. (Persian) [DOI:10.30699/sjhnmf.26.3.144]
20. Cooke M, Walker R, Aitken LM, Freeman A, Pavey S, Cantrill R. Pre-operative self-efficacy education vs. usual care for patients undergoing joint replacement surgery: a pilot randomized controlled trial. Scand J Caring Sci 2016; 30(1): 74-82. [DOI:10.1111/scs.12223] [PMID]
21. Baghiani, Moghadam MH, R. Esfandiari, M. Nazari. "Comparison of the Effect Written or Speech Communication Skills Training of Health Staff on Clients'Satisfaction of Shiraz Health Centers. Tolooebehdasht (2012): 32-40. (Persian) [URL]
22. Baghianimoghadam M, Esfandiari R, Nazari M. Comparison of the Effect of Written or Speech Communication Skills Training of Health Staff on Clients' Satisfaction of Shiraz Health Centers. Tolooebehdasht 2012; 11 (1):32-40. (Persian) [URL]
23. Pourghaznein T, Sabeghi H, Shariatinejad K. Effects of E-learning, Lectures, and Role Playing on Nursing Students' Knowledge Acquisition, Retention and Satisfaction. Med J I R Iran 2015;29:162. (Persian). [PMCID]
24. Gillespie GL, Brown K, Grubb P, Shay A, Montoya K. Qualitative Evaluation of a Role Play Bullying Simulation. J Nurs Edu Pract 2015;5(7):73. [DOI:10.5430/jnep.v5n6p73] [PMID] [PMCID]
25. Moradi E, Didehban H. Requirements for the Proper Use of Role Playing Methods at Medical Universities. Teb va Tazkiye 2017;3(25):147-56. (Persian) [DOI:10.21608/ajs.2017.12817]
26. Spielberger CD, Gorsuch RL, Lushene R, Vagg PR, Jacobs GA. Manual for the state-trait anxiety inventory (Palo Alto, CA, Consulting Psychologists Press). Inc. 1983. [DOI:10.53841/bpstest.2003.stai]
27. Mahram B. Standardization of Spielberger Inventory in Mashhad. [dissertation]. Tehran: Allameh Tabataba'i University. 1994. (Persian)
28. Erci B, Sezgin S, Kaçmaz Z. The impact of therapeutic relationship on preoperative and postoperative patient anxiety. Aust J Adv Nurs 2008;26(1):59. [Google Scholar]
29. Leinonen T, Leino-Kilpi H. Research in peri-operative nursing care. J Clin Nurs 1999; 8(2): 123-38. [DOI:10.1046/j.1365-2702.1999.00239.x] [PMID]
30. Rezaei NM, Ashk TT, Fatah ML, Noori E, Amiri H, Mina F. The Effects of Communication Skill's Training for Nurses on the Violence of Patients and Companions in Selected Hospitals Afeiliated to Iran University of Medical Sciences 2016 to 2017. Zanko Med J (2019): 21-30 (Persian) [Google Scholar]
31. Basampour SH. The effect of education on anxiety before and after open heart surgery. Payesh 2004; 3(2): 139-44. (Persian) [Google Scholar]
32. Jasemi M, Davan M, Askari B, Alinejad V. Impact of orientation with the virtual tour method on preoperative anxiety of patients who are candidates for open heart surgery. Nurs Midwifery J 2023; 20 (10):786-93 [DOI:10.52547/unmf.20.10.786]
33. Mahmoudi HO, Ebadi AB, Salimi SH, Najafi Mehri S, Mokhtari Noori J, Shokrollahi F. Effect of nurse communication with patients on axiety, depression and stress level of emergency ward patients. J Crit Care Nurs 2010;3(1):3-4. (Persian) [Google Scholar]
34. Zare Marzouni H, Karimi M, Narimi Z, Ghasemi A, Janaki M. Effects of education on reduction of stress and anxiety of orthopedic surgery. Navid No 2016;19(62):62-8. (Persian) [Google Scholar]
35. Fahimi K, Abbasi A, Zahedi M, Amanpour F, Gilani M, Ebrahimi H. Investigation of the Effect of Multimedia Education on Anxiety Before and After Surgery in Patients Undergoing Coronary Artery Bypass Graft Surgery. Avicenna J Nurs Midwifery Care 2018; 26 (3):137-44. (Persian) [DOI:10.30699/sjhnmf.26.3.144]

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به مجله پرستاری و مامایی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Nursing And Midwifery Journal

Designed & Developed by : Yektaweb